Eigenlijk wil ik het u besparen om ook hier te lezen over het Corona virus. Maar ik ontkom er niet aan er toch mee te beginnen. Het is een beangstigende gedachte, zo’n virus en wat het aanricht in de wereld. Het vraagt van ons allemaal om zorgvuldig te zijn, met onszelf en met elkaar. Ook wij hebben maatregelen moeten nemen. U leest erover in Witte Da. Met pijn in ons hart hebben we het aantal bezoekers in het hospice moeten beperken. We willen niemand een bezoek aan een dierbare ontzeggen. Maar we willen wel alle gasten, vrijwilligers en medewerkers maximaal beschermen. Zo zorgen we dat we onze zorg en aandacht kunnen blijven geven aan de mensen die ons nodig hebben. We hopen dat we hiervoor op begrip en medewerking van iedereen kunnen rekenen.
Onze jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst zou eigenlijk plaatsvinden op het moment van het verschijnen van deze editie van de Vier Jaargetijden. U kunt verderop lezen hoe deze herdenking tot stand komt en hoe deze eruit ziet. Het blijkt elk jaar weer een waardevol moment voor nabestaanden en vrijwilligers om samen even stil te staan bij dierbaren van wie we afscheid hebben moeten nemen. We hopen dat we deze bijeenkomst op een later moment alsnog door kunnen laten gaan.
Voor Hospice en Thuiswaken Wijchen is 2020 een bijzonder jaar. We zijn jarig en hebben wat te vieren. Jaarvieringen zijn mooie momenten in het leven. Er bij stilstaan dat je leeft, dat je weer een jaar mocht meemaken en daar aandacht aan besteden met je dierbaren om je heen. Velen van u zullen daar mooie herinneringen aan hebben. En tegelijkertijd zijn het ook vaak de momenten waarop we juist voelen wat en wie we moeten missen. Een gevoel van eenzaamheid misschien of dierbaren van wie we afscheid hebben moeten nemen.
Bij Thuiswaken Wijchen vieren we dit jaar dat er al 30 jaar vrijwilligers zijn die mensen bijstaan die thuis sterven. Als u zich afvraagt wat er in de dertig jaar thuiswaken is verandert, lees dan hoe dat ervaren is door een vrijwilliger die als meer dan 20 jaar actief is. De manier waarop we werken is veranderd, maar de inhoud niet. Er zijn nog altijd gouden vrijwilligers nodig om thuis mensen bij te staan in de laatste levensfase.
Dat er vijf jaar geleden, met inspanning van heel Wijchen, een prachtig hospice is gekomen, dat is zeker ook iets om bij stil te staan en zelfs te vieren. We hebben de afgelopen vijf jaar in het hospice meer dan 200 gasten en hun dierbaren mogen bijstaan. Dat is mooi en daar gaan we graag nog vele jaren mee door.
De opening van het jubileumjaar hebben we op 1 februari met de actief betrokkenen van dit moment gevierd. We hebben herinneringen opgehaald, onze inhoudelijke kennis gevoed en ons werk in beeld gegoten. U vindt in deze editie een mooi beeldend verslag.
Net als bij de start van het hospice merken we dat Wijchen ons een warm hart toedraagt. Omdat we geen budget hebben voor zoiets als een verjaardagsfeest, doen we een beroep op mensen en bedrijven om ons daarbij te helpen. We krijgen daar warme respons op. Dank aan allen die geholpen hebben en nog willen helpen met een financiële bijdrage of met hun diensten. U leest erover in de vaste rubriek Attent.
En zo is in deze lente-editie weer het volle leven zichtbaar. De donkere en stormachtige momenten, die de afgelopen winter ons veel heeft laten zien, de bizarre wendingen in onze dagen door het coronavirus en ook de warme en lichte momenten die het komend voorjaar ons vast zal brengen. Ik wens u veel leesplezier.
Tjitske Huender Directeur
Start Jubileumjaar
Op 1 februari was de aftrap van ons jubileumjaar. Exact 5 jaar daarvoor gingen de deuren van ons hospice open en dertig jaar geleden, ergens in 1990, fietste de eerste thuiswaker naar een Wijchens adres. Deze bijeenkomst was iets rustiger dan de start toen heel Wijchen massaal toestroomde om deze aanwinst te leren kennen. De Schakel was grotendeels gevuld toen Tjitske Huender, directeur, ons verwelkomde.
De voorzitter, Rob Jeurissen, was gevraagd om terug te blikken en dat deed hij zoals hij ruiterlijk toegaf, met een beetje tegenzin: hij kijkt liever vooruit. “Thuiswaken is onze basis” vertelde hij. “Thuiswakers, ga eens staan…” Dat deden ze een beetje aarzelend en ik zag ergens een blosje toen ze een groot applaus kregen. Rob memoreerde het haalbaarheidsonderzoek voor een hospice van Ton van Dillen en Toos van Peursem, waarmee alles begon. “Het idee ging als vanzelf in de gemeenschap. Als een steen in de vijver”. Bij de opening vierden we het eind voor de bouwers en het begin voor de gebruikers. En dat laatste was soms moeilijk, maar de betrokkenheid van allemaal heeft er voor gezorgd dat geen gast daar onder geleden heeft. “Nu zijn we professioneel bezig, zonder verlies van enthousiasme en we kunnen dat omdat het beter is om te geven dan te nemen”.
Daarna nam burgermeester Hans Verheijen het de microfoon over. “Hoor ik het goed…? Nu het nog kan” was zijn eerste bijdrage. Wat natuurlijk sloeg op zijn aanstaande vertrek naar Sittard-Geleen. Hij vertelde hoe de opening 5 jaar geleden nog in zijn geheugen gegrift staat. “In 2008 het initiatief en toen, die flow die ontstond”. Het draagvlak was enorm: particulieren, scholen, bedrijven. Karakteristiek was de kop in de Gelderlander naar aanleiding van het bouwgala: “Hospice verenigd bouwend Wijchen”. Hans Verheijen sloot af met een compliment aan Wijchen: “Wijchen heeft gemeenschapszin en het hospice is daar het symbool van”.
Professor Kris Vissers, hoogleraar aan de Radboud Universiteit met de leeropdracht: pijn en palliatieve geneeskunde, gaf ons op een aimabele manier inzicht hoe er vanuit de wetenschap tegen ons werkgebied wordt aangekeken. Hij begon te spelen met de woorden “Wijchen”en “wiegen”. Het deed hem denken aan het begin en eind van het leven. Voor de toekomst zag hij een nog grotere rol voor de vrijwilligers; “Die maken het verschil in de toekomst”. Hij vertelde ons dat hij zijn studenten nog meer mee wil laten lopen in de hospices; “Kan die student de confrontatie aan. Dat de student beseft dat het leven eindig is en sterven een life event”.
Op een vraag uit de zaal of hij dit zelf ook heeft gedaan vertelde hij van zijn ervaring als 16-jarige toen hij jongste hulpje was in het ziekenhuis en in zijn eentje moest waken in het mortuarium, een huisje naast het ziekenhuis, totdat de familie kwam. “Toen, meer dan 25 jaar geleden bestond er nog geen palliatieve zorg!”. Even later pas werden de eerste hospices opgericht. Waarom toen pas? Hij voerde ons terug naar de 17 ͤ eeuw, toen René Descartes een scheiding aanbracht tussen lichaam en geest. Vooral de curatieve geneeskunst heeft daarna een enorme vlucht genomen. “Jullie zorgen ervoor dat deze fout wordt gecorrigeerd”. Ik voelde meteen een flinke last op mijn oude schouders terechtkomen maar even later begreep ik dat we er gelukkig niet alleen voor staan. Hij memoreerde het jaar 2002, toen de wet op euthanasie werd aangenomen. “Maar waar is de wet op goede palliatieve zorg?”. Hij breekt een lans voor integrale zorg, waarin lichaam en geest weer als één geheel gezien worden. En de palliatieve zorg als ‘heelkunst’: preventie en integratie in de levenscyclus. Voor de patiënt gaat het dan om het integrale leven, waardigheid en autonomie, wat naar zijn inzicht vraagt om behoedzame barmhartigheid.
Veel steun vindt hij in de woorden van Cicely Saunders, de oprichter van het eerste hospice ter wereld: “We do all we can. Not only to help you die peacefully. But also to live, until you die”. (We doen alles wat we kunnen. Niet alleen om u vredig te laten sterven. Maar ook dat u kunt leven, totdat u sterft). En zo ziet Kris Vissers de toekomst:
Als afsluiter zagen we de première van de film waarin in iets meer dan 3 minuten het werk van Thuiswaken en Hospice Wijchen in beeld wordt gebracht. Zo herkenbaar voor de meeste aanwezigen en voor de intimi was het ontroerend te zien hoe een van onze huidige gasten haar rol niet speelde, maar het ‘was’. We hopen dat we met deze film aan veel mensen kunnen uitleggen wat ons werk inhoudt. Volg deze link om de video te zien: https://www.facebook.com/HospiceWijchen/videos/182357206435400/
En de jubileumactiviteiten gaan nog het hele jaar door. We houden u op de hoogte. Maar wilt u al meer weten: ga dan naar de website!
Harrie
Bijna 30 jaar Thuiswaken
Het verhaal van een vrijwilligster. Het jubileum van de thuiswaakorganisatie was voor mij reden om Ria Wesseling te interviewen over hoe het in het begin ging. Zij is al 22 jaar actief voor de organisatie.
De naam van die eerste groep was ‘Vrijwilligers voor hulp bij Thuis Sterven’. Aan de opzet en doelstelling is sindsdien helemaal niets veranderd. Wel is de naam veranderd omdat deze tot misverstanden kon leiden. De naam gaf de associatie dat de vrijwilligers actief hielpen met sterven.
Wij zijn er niet om mensen te laten sterven maar zijn er ter ondersteuning van terminale zieken, en hun naasten, tot het hun tijd is om te gaan. De naam is veranderd in VTZ Vrijwillige Terminale Zorg. Veel later is de P van “palliatieve” erbij gekomen. Het huidige VPTZ: Vrijwilligers Palliatieve en Terminale Zorg.
Ria is erbij gegaan omdat het fijn is om mensen thuis te ondersteunen. Nadat de drukte van de mantelzorg in eigen kring voorbij was en iemand haar vroeg of het niets was voor haar, heeft ze de stap gezet. Met een nieuwe baan in het ziekenhuis , ander vrijwilligers werk en 3 kinderen thuis vond Ria toch nog tijd om in de weekenden te waken. Zo mooi is het om het mogelijk te maken voor terminaal zieke mensen om thuis te sterven. Niet in een ziekenhuis, maar tussen je eigen spullen, in je eigen omgeving.
Met een groep van acht is Ria begonnen. Omdat het in de planning zo uit kwam, volgde ze meteen een weekendcursus die voelde als een week zo intensief werd er gewerkt. Daarna volgde de basiscursus. Na de basiscursus mocht ze een nacht meelopen met een andere vrijwilliger. Vrijwilligers bij Thuiswaken Wijchen krijgen nog steeds allemaal een basiscursus die ingaat op alle facetten van het omgaan met stervenden en met de eigen emoties. Natuurlijk is er ook aandacht voor de praktische verzorging. Om de kennis uit te breiden en bij te houden is er de mogelijkheid een aantal landelijke cursussen en trainingen te volgen.
Destijds, we spreken dan over het jaar 1998, verliep de communicatie via een vaste telefoon. De coördinator(de enige) belde op, vroeg je pen en papier te pakken, waarna ze de belangrijkste gegevens doorgaf. ‘s-Morgens belde je de coördinator met de bijzonderheden van de afgelopen nacht. Later werd bv van je verwacht dat jij de volgende waakster belde om verslag te doen van de nacht. Dit ging het wel eens mis. Eénmaal kon Ria onverrichte zaken terug naar huis door het overlijden van de cliënt eerder die avond . Ria vertelt ook dat haar partner een keer te laat thuis was en ze haar eigen kinderen niet alleen kon laten. Ze belde met de coördinator voor advies omdat de familie niet bereikbaar was. De familie had de telefoon eruit gehaald voor een beetje rust. Uiteindelijk met een uurtje vertraging kon ze de zorg van de familie overnemen, ze dachten al dat er iets tussen was gekomen. Je werkt met mensen, iedereen doet zijn best, de goede zorg was gewaarborgd.
Wij worden tegenwoordig vaak op het laatste moment pas gevraagd. In de begin periode waren er waken van 6 tot 8 weken. Toen waren er frequenter gesprekken met cliënten en mantelzorgers.
Anekdotes zijn lastig omdat de privacy gewaarborgd moet blijven maar Ria weet nog wel een verhaal over huisdieren te vertellen. In een van de kerkdorpen waar ze moeite met zoeken in het donker had, ging een voordeur open met de vraag of ze bij hun zou komen. De mensen keken naar haar uit. Na binnenkomst en kennismaking werd het eenkennige hondje door de familie in de bijkeuken in zijn mandje toegedekt. Toen het later begon te onweren zat de hele familie weer beneden omdat het hondje bang was van onweer. Ria heeft toen de rest van de nacht zorg gehad over het hondje terwijl het baasje geen aandacht nodig had!
De grootste verandering nu zijn de naam van de organisatie (Thuiswaken Wijchen in plaats van VPTZ Wijchen) en de manier van communiceren. Er is nu een digitaal logboek ( waar per cliënt verslag wordt gedaan en bijzonderheden worden vermeld). Ook, email en mobiele telefoon hebben de communicatie wel vereenvoudigd. Het grootste voordeel daarvan is dat iedereen direct en eenduidig geïnformeerd wordt.
Dank Ria voor dit gezellige informatieve gesprek
Martijne
Witte dâ
Alles was voorbereid voor de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst op 21 maart. Het zal niemand ontgaan zijn dat een minuscuul wezen als een coronavirus de hele wereld op zijn kop zet. En om die reden hebben wij met pijn in ons hart deze bijeenkomst moeten annuleren. Een pijnlijke beslissing voor vooral de familieleden en vrienden van de vorig jaar overledenen, waar wij voor gezorgd hebben. We gaan proberen de bijeenkomst op een later tijdstip alsnog plaats te laten vinden, maar we wachten daarvoor eerst het verdere verloop van de Corona-uitbraak af.
Ook intern zijn meerdere maatregelen genomen om het virus buiten de deur van het hospice te houden. Zo is er een aangepaste screening van nieuwe gasten, zijn er instructies voor bezoekers en worden de maatregelen met betrekking tot hygiënisch gedrag van personeel, verpleegkundigen en vrijwilligers aangescherpt en uitgebreid. Soortgelijke maatregelen zijn er ook voor de thuiswakers. Daarnaast gaan onze scholingen die de komende tijd gepland waren, niet door.
Nog een punt van zorg: iedereen die bij ons zorg verleent en verschijnselen heeft die mogelijk duiden op een besmetting moet thuis blijven. U snapt het al; net als in de ziekenhuizen gaat dit betekenen dat er een groter beroep gedaan wordt op de wel fitte vrijwilligers. We zetten ons schrap….
De lammetjes zijn weer in huis geweest en hebben gezorgd voor ontroerende momenten en prachtige glimlach op het gezicht van onze gasten. Zie op de foto hoe vrijwilligster Ineke arriveert met twee lammetjes.
De thuiswakers zijn “herkenbaar” geworden! Ieder waakadres krijgt nu een kaart met de namen en de foto’s van onze thuiswakers. “Wie was dat ook weer die eergisteren bij ons gewaakt heeft? Even op de kaart kijken…”
In onze tuin gaan we een stenenmonument oprichten. Dat wordt een steeds maar groeiende stapel zwerfkeien die voorzien zijn van de naam van een overledene waar we voor gezorgd hebben. Een herinnering aan de mensen die uit ons leven verdwenen zijn, maar in ons hart en in dit monument blijven voortbestaan.
En in deze uitgave kunt u ook bijna alles lezen over de eerste lustrumbijeenkomst. Toch wil ik daar nog iets belangrijks aan toevoegen: na afloop was er een gezellige “borrel” en daar horen ook hapjes bij. Die hapjes waren gemaakt door een van onze gouden kookvrijwilligers, Tine. En die hapjes wáren toch lekker! Na afloop was er drank over, maar géén hapjes.
Na het topjaar 2019 zijn de thuiswakers dit jaar wat rustiger begonnen. Zij hebben het afgelopen kwartaal bij vier cliënten gewaakt. In het hospice zijn in die periode de vier kamers bijna constant bezet geweest. Toch is het totaal aantal gasten tot zes personen beperkt gebleven.
Harrie
Herdenkingsbijeenkomst
Op 21 maart 2020 zou eigenlijk de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst plaatsvinden. Helaas hebben we deze moeten annuleren. Het artikel over de voorbereidingen plaatsen we toch zodat u kunt lezen hoe wij invulling geven aan deze bijeenkomst voor nabestaanden van alle gasten die het afgelopen kalenderjaar in het Hospice zijn overleden en alle overleden cliënten waarvoor een thuiswake is verzorgd.
Aan Marjan van Gelder-Maas, vervangend coördinator van het Hospice stellen wij hierover een aantal vragen. Marjan vormt samen met Marja, Ricy, Lia en Franka de commissie die verantwoordelijk is voor de organisatie rondom de herdenkingsbijeenkomst
Hallo Marjan, Voordat we het over de herdenkingsbijeenkomst gaan hebben, wil je misschien iets over jezelf vertellen, en jouw functie in het Hospice?
Nou ja… iets over mezelf:
Mijn naam is Marjan van Gelder-Maas. Van oorsprong kom ik uit Hernen. Sinds 27 jaar woon ik in Wijchen samen met mijn man Sander en mijn hond Noa. Onze twee dochters Maartje (40) en Anoek (38) zijn al lang het huis uit. Wij zijn de trotse opa en oma van Bo (8) en Merel (5) en bonus kleindochter Charlotte (11).
Voordat ik 1 februari 2015 als vrijwilliger kwam werken bij Hospice Wijchen had ik al ervaring opgedaan in het Hospice/Bijna Thuis Huis in Druten. Mijn hobby’s zijn wandelen en dan vooral met de rugzak de lange afstandspaden in binnen- en buitenland. Ook zingen doe ik erg graag, ben daarom lid van KoMore in Beuningen en coördinator van ons hospice koor, waar ik erg trots op ben! Naast het werken als vrijwilliger in de hospice ben ik vervangend coördinator en maak deel uit van de werkgroep voor de herdenkingsbijeenkomst.
Hoe is het idee ontstaan om daar een bijeenkomst voor te houden? Ongetwijfeld zou het idee er ook zijn gekomen zonder mij. Maar in Druten werd ook elk jaar een herdenkingsbijeenkomst gehouden. Daar zat ik in de werkgroep en die ervaring konden we vooral in de eerste jaren bij Hospice Wijchen goed gebruiken.
Voor wie is deze herdenkingsbijeenkomst? Voor iedereen die zich verbonden voelt met onze gasten en cliënten. Of dat nu familie, vrienden, buren of kennissen zijn, zij zijn allemaal welkom. En natuurlijk alle vrijwilligers en medewerkers van Hospice en Thuiswaken Wijchen, de verpleegkundigen van de ZZG en nachtdienst.
Hoe ziet deze bijeenkomst eruit? Elk jaar kiest de werkgroep een nieuw thema. Aan de hand van dat thema wordt de bijeenkomst in elkaar gezet door middel van gedichten, een overweging, inbreng van nabestaanden en uiteraard het hospicekoor levert een bijdrage. De nabestaanden krijgen altijd een blijvende herinnering mee naar huis. Na afloop wordt er onder het genot van koffie/thee nog nagepraat met de families.
Wie zorgt voor de invulling? De werkgroep kiest de gedichten. Er wordt iemand gevraagd om aan de hand van het thema een overweging te schrijven. In overleg met de dirigent van het koor worden de liederen gekozen. En van de nabestaanden komt altijd wel een diversiteit aan invulling.
Is er binnen het hospice ook een herdenkingsplek? Er wordt in dit jubileumjaar (5 jaar hospice en 30 jaar Thuiswaken) een herdenkingsplek ingericht in de tuin van de hospice.
Waar wordt de herdenkingsbijeenkomst gehouden? We mogen alle jaren al gebruik maken van de mooie locatie De Schakel. Dit multifunctioneel gebouw is buitengewoon geschikt voor een herdenkingsbijeenkomst. De ruimte waar de bijeenkomst wordt gehouden is mooi, heeft voldoende zitplaatsen, er is een goede geluidsinstallatie en we krijgen alle medewerking van de “beheerder”. Tevens is er goede gelegenheid om na afloop koffie en thee te schenken in de daarvoor bestemde zaal.
Zaken die jij ter aanvulling kan vertellen? Wat ik vooral wil zeggen….. maak van de gelegenheid gebruik om naar deze bijeenkomst te gaan en ervaar hoe waardevol deze voor alle aanwezigen is.
Attent
In deze rubriek aandacht voor initiatieven die ons werk mooier, leuker, beter maken. Maar ook pikken we enkele krenten uit de pap die bij de penningmeester binnenkomen. Door deze “krenten” zien we de zorgenrimpels op zijn voorhoofd weer een tijdje slinken.
De dag voor kerst bracht ons een mooi gebaar: voor het hospice ontvingen wij een waakmand. In deze mand zitten bruikbare en behulpzame artikelen voor een familie die waakt bij een dierbare. Denk aan: een opschrijfboekje, zakdoekjes, een kleurboek met kleurtjes en een warme deken. Familie en naasten die er in de echte laatste dagen dag en nacht zijn voor hun dierbare, kunnen deze spullen uit de mand goed gebruiken. Dank aan het goede doelen fonds van Monuta voor dit attente gebaar.
Op oudejaarsdag kwamen, onopvallend en heel snel, even drie kerstengelen het hospice binnen. Ze brachten een grote doos met allerlei lekkers. De aanwezige vrijwilligers en gasten hebben er de oudejaarsavond mee opgeluisterd en de rest heeft een plekje gevonden in de voorraadkast en daar kan nog lange tijd van genoten worden. De kerstengelen zamelen kerstpakketten in zodat Bert Oosterveer, opvolger van Frans Verheijen, deze kan verspreiden onder Wijchenaren die een dergelijk pakket goed kunnen gebruiken.
In januari ontvingen we een ruime gift uit de erfenis van een overleden gast. Zeer attent dat de erfgenamen ons werk ook op deze wijze waarderen.
En in februari werden we gefeliciteerd met het vijf-jarig bestaan van het hospice. Een kaartje of een bos bloemen was zeker attent geweest maar de geefster besloot dat een gift van €1000 ons ook zou opvrolijken. Nou en of!
In het artikel van de lustrumviering maken we melding van de prachtige film die over ons werk is gemaakt. Die film is gemaakt door het Wijchens bedrijf Eyes and Ears, dat een deel van de kosten voor haar rekening heeft genomen.
John Cornelissen, John van Thiel en Jan Pennings overhandigden een prachtige cheque. Met dank aan alle sponsoren haalden zij maar liefst € 3.200,- op met het rijden van de Carbage run! En dat doe je door met een oude barrel een pittige rit te maken in winterse omstandigheden. Mooi om te vermelden: dat deden ze vorig jaar ook al. En ook toen mochten we een soortgelijk bedrag ontvangen.
Gbo Design- Engineering luisterde ons lustrum op met een gift van €500. En de Parochiéle Charitatieve Stichting H. Anna uit Bergharen verblijdde ons met een gift van €1000.
Wat worden we hier blij van. En zoals ik al zei, geef ik enkele voorbeelden. Ook de giften die ik hier niet heb vermeld; ze zijn allemaal zeer welkom.
Nieuws en achtergronden van Thuiswaken en Hospice Wijchen
redactie @hospicewijchen.nl
Voorwoord
Doet u dat ook? In december terugkijken op het afgelopen jaar? En kijkt u dan ook verder terug, naar wat u heeft meegemaakt in uw leven? Bij het afronden van het leven maken mensen, als ze de kans krijgen, de balans op. Ze kijken samen met hun dierbaren terug en vormen de verhalen om in herinneringen. Die herinneringen blijven. Zoals rouwdeskundige Manu Kierse zegt: bij overlijden verdwijnt je dierbare niet, maar verplaatst deze zich naar je hart.
Onze vrijwilligers mogen vaak getuige zijn van dit proces en horen de verhalen. “Er komt een film van een heel leven voorbij”, leest u in deze editie in de bijdrage over Thuiswaken.
Als ik terugkijk op het afgelopen jaar passen daar de woorden trots en dankbaarheid het beste bij. Dankbaarheid omdat we weer meer mensen dan in 2018 hebben mogen bijstaan. Vooral in de thuissituatie zijn we veel gevraagd en hebben onze vrijwilligers twee keer zoveel mensen kunnen bijstaan. Dankbaarheid ook voor de mooie en bijzondere giften die we hebben mogen ontvangen en de mensen, zoals onze donateurs, die ons een warm hart toedragen. U leest in deze editie daar weer mooie voorbeelden van. En dankbaarheid voor de groep nieuwe vrijwilligers die we hebben mogen verwelkomen en die onze organisatie komen versterken.
Deze week verwoordde een familie hun dankbaarheid in een kaart: alle vrijwilligers, huisarts, coördinator, verpleegkundigen en de bevolking van Wijchen die er mede voor gezorgd hebben dat het Hospice er is gekomen: jullie zijn kanjers!Dit zijn mooie woorden die een dankbare herinnering vormen in het hart van onze organisatie, van de huisartsen en verpleegkundigen waarmee we samenwerken, van onze vrijwilligers en van Wijchen. Daar mogen we allemaal trots op zijn.
Met onze gouden vrijwilligers bij elkaar hebben we op onze jaarlijkse kerstbijeenkomst teruggekeken op het afgelopen jaar. Het was een warm samenzijn, met mooie muzikale klanken te danken aan ons koor, onze nieuwe dirigent en onze huis-harpist en gitarist. We hebben met elkaar ook vooruitgekeken. Er komt een bijzonder jaar aan voor onze organisatie, een jubileum jaar. In 2020 bestaat Thuiswaken Wijchen 30 jaar en Hospice Wijchen 5 jaar. Wij gaan daar uitgebreid aandacht aan geven. Zo komt er een open dag, een gedichtenwedstrijd voor basisschool leerlingen over afscheid nemen en in september een symposium met de titel “Doodgewoon afscheid nemen”. Wij kijken er naar uit en zullen u in de volgende editie hierover meer vertellen.
Ik wens u een mooie uitgeleide van het jaar 2019. Het ritueel van uitleiden en stilstaan is waardevol. Dat merken wij ook bij familie als we een gast uitgeleide doen uit het hospice. In deze editie leest u hoe wij dat doen. En ik wens u een mooi nieuw jaar. Een jaar waarop u hopelijk later met warme herinneringen in uw hart kunt terugkijken.
Tjitske Huender Directeur
Samen rond de open haard
Vrienden kwamen langs en we hadden veel bij te praten. Ze vroegen me zeer belangstellend naar mijn vrijwilligerswerk bij Thuiswaken Wijchen.
In de ontspannen sfeer vertelde ik dat het zo bijzonder is dat je op een belangrijk moment in iemands leven letterlijk binnen mag komen. Je wordt ontvangen door familie, de professionele verzorging of beiden. Er is vaak maar een split second voor nodig om het gesprek op gang te brengen voor een korte overdracht hoe het gaat. Het opvallendste in de eerste ontmoeting is het vertrouwen dat de familie je geeft. De ene keer blijft het bij een overdracht, een volgende keer krijg je binnen zeer korte tijd een beeld van de relaties binnen de familie voorgeschoteld. Het naderende einde van een ouder laat ook bij de kinderen hun leven passeren. Met de regelmaat van de klok hoor je tussen de regels door hoe zwaar de mantelzorg is. Luisteren en begrip tonen is dan voldoende, oplossen is geen optie en onnodig.
Met mijn vrienden deelde ik de volgende ervaring waar ik nog vaak aan denk. Wanneer je weet waar de koffie staat, de familie gaat slapen thuis of elders in het pand en de cliënt geen aandacht meer nodig heeft, ga ik zitten. Eerst even kijken, luisteren en wennen aan de geluiden en de ruimte. Veel woonkamers vertellen middels foto’s, inrichting en snuisterijen wat belangrijk is voor de bewoners.
Laatst was ik voor een wake gevraagd waar uit het waakverslag bleek, dat de cliënt niet zat te wachten op hulp. Het waakverslag is praktische informatie die wij vooraf krijgen over de cliënt waar wij zijn. Bij binnenkomst schetsten de familie en verpleging ook het beeld dat de kans groot was dat er nors gereageerd zou worden op mijn aanwezigheid. Het klopte ook wel omdat de cliënt hard nee schudde toen ik mijn naam zei en meldde dat ik die nacht zou blijven. Ik dacht even: deze nacht kan heel zwaar worden, we gaan het zien. Ik weet wel dat mensen weerstand hebben voordat ze accepteren dat het einde naderend is. Echter om die omslag voor mijn ogen te zien gebeuren is een ervaring die nauwelijks te beschrijven is en onvergetelijk bijzonder.
De nee schuddende cliënt werd wakker toen ik een uurtje alleen met hem was. Het duurde even voordat ik in beeld was en toen meteen te horen kreeg : “Zijn ze bang dat ik wegloop?”. Ik heb daarop gezegd dat we bang zijn voor vallen en de gevolgen daarvan. Het was even stil, toen hoorde ik: “Heb je koffie gehad?”. Ik dacht de hulp word geaccepteerd, fijn.
Later die nacht, toen de cliënt even echt helder en wakker was, hebben we samen even gepraat. Dat wil zeggen de cliënt zat op de rand van het bed en zei elke paar minuten een woord of een zinnetje. De mimiek die ik in het gezicht zag vertelde boekdelen.
Ik zag en hoorde met heel weinig woorden de film van een heel leven langskomen in de gedachten van de cliënt. De gezichtsuitdrukking veranderde en ging van weerstand naar acceptatie van het naderende einde. Zo bijzonder om daar bij te mogen zijn.
Martijne
Uitgeleide: even stilstaan en gedag zeggen
Wat gebeurt er in het hospice nadat iemand overleden is? We willen daar in deze editie graag meer over vertellen.
Als een gast overleden is, is er tijd voor de familie om een begrafenisondernemer te bellen en de nodige dingen te regelen. De overledene wordt opgehaald door de begrafenisondernemer. Hiervoor is er voor de naasten, samen met vrijwilligers en coördinatoren die in het hospice zijn, ruimte om even stil te staan en afscheid te nemen van de overledene. Wij noemen dit ritueel de uitgeleide. De uitgeleide wordt altijd ingevuld naar de wens van de naasten.
De overledene wordt toegedekt op een baar van de begrafenisondernemer gelegd. In overleg met de naasten kan gekozen worden voor een baarkleed van het hospice of een zwart kleed van de begrafenisondernemer.
Aan beide zijden in de hal worden kaarsen aangestoken. Vanuit de stilteruimte kan er muziek worden gespeeld. Hierin kunnen de naasten zelf een keuze maken. Ook kan ervoor gekozen worden een muzikant een laatste groet te laten spelen. De medewerkers gaan aan beide zijden in de hal staan om afscheid te nemen. De overledene wordt vanuit de gastenkamer naar de hal gebracht, meestal gevolgd door de naasten, die rond het hoofdeinde gaan staan.
Tijdens deze uitgeleide wordt, indien dit gewenst is, een gedicht voorgelezen of een paar woorden gesproken. Dit kan door een nabestaande gedaan worden, door één van de vrijwilligers of een coördinator. Soms wordt al tijdens het verblijf in het hospice aan de gast, of aan de betrokkenen, gevraagd of ze een gedicht kennen, zelf willen schrijven of uit onze gedichtenbundel willen uitzoeken. Indien gewenst zoekt een vrijwilliger een toepasselijk gedicht uit. Dit gedicht wordt na de uitgeleide aan de naasten meegegeven.
In de hal wordt dan even echt stil gestaan. Het gedicht wordt voorgelezen. De aanwezigen hebben een moment om afscheid te nemen. Hierna wordt de baar door de begrafenisondernemer in de klaarstaande rouwauto gereden. De aanwezigen blijven staan totdat de rouwauto uit het zicht is. Soms loopt de familie mee achter de rouwauto tot aan de straat.
Indien gewenst nemen we hierna de tijd om samen met de nabestaanden een kopje koffie te drinken, om gezamenlijk bij dit afscheid stil te staan.
In goed overleg wordt afgesproken wanneer de naasten de persoonlijke bezittingen van de overledene komen ophalen. Soms wordt er ook voor gekozen deze direct mee te nemen.
De uitgeleide is voor ons allen een bijzonder en betekenisvol moment, elke keer opnieuw, omdat iedere gast en bijhorende naasten uniek zijn. We vinden het belangrijk op een waardige manier stil te staan bij wie onze gast was en hoe wij ons een tijd met hem of haar verbonden hebben. Altijd met de bedoeling om het laatste stukje van het leven zo comfortabel en waardevol mogelijk te maken.
Margareth en Maaike
Witte dâ
De Stichting Ambulancewens is een groep van 270 medisch geschoolde vrijwilligers die dagelijks gratis laatste wensen vervullen van mensen die afhankelijk zijn van ambulance vervoer. Zonder deze vrijwilligers zou dit niet kunnen.
Een van onze gasten zou zo graag nog één keer naar Kijkduin willen; naar de zee waar zij als kind is opgegroeid. En zo gebeurde het dat ze er heen ging met de wensambulance en toen met de brancard het strand op werd gereden. Het werd voor haar een afscheid met een lach en een traan. Aansluitend werd in Scheveningen een sfeervol lunchrestaurant op de boulevard bezocht. Tafels en stoelen gingen aan de kant voor de brancard. Enthousiast vertelde ze na afloop over de reis. “En wat ook zo mooi was: Op de terugweg zaten we midden tussen die grote tractoren op de snelweg! Machtig joh, die grote wielen naast je.” Het was dus precies op de landelijke protestdag van de boeren. En ze had zich deze dag helemaal niet ziek gevoeld. Een groot compliment voor chauffeur René en verpleegkundige Daphne. Met hart en ziel vrijwilligers bij de Wensambulance.
Er bestaat al enkele jaren een enthousiast vrijwilligerskoor. Het heeft de hele herfst geoefend om onze kerstviering op te luisteren. Daarna worden de liederen voor de herdenkingsbijeenkomst, in Maart, ingestudeerd. In de lente en de zomer gaat het koor in ruststand. Zonder zangers geen koor, en zeker zo belangrijk, zonder dirigent geen gehoor.
Sinds enkele maanden is Gabriel Heuvel de enthousiaste nieuwe dirigent. Op de foto’s ziet u hem achter de piano, bij zijn eerste optreden met ons koor. Een volle zaal en een juichend publiek zagen de samenwerking helemaal zitten.
Het Hospice viert binnenkort zijn eerste lustrum. De Thuiswakers zien ons als beginners want zij zijn al aan hun zesde lustrum toe. Bij een organisatie die zo lang bestaat zijn ook regelmatig jubilarissen te huldigen. Begin november werden Sienie Kolvoort en Corry Moors in de bloemen gezet omdat zij al tien jaar lang, vele nachten gewaakt hebben bij mensen die thuis willen sterven. Ik heb even op de achterkant van een luciferdoosje uitgerekend dat je dan praat over ongeveer 400 gemiste nachtrusten. Hulde!
Van links naar rechts ziet u op de foto; Coördinator Tine Boes, Corry Moors, Sienie Kolvoort en coördinator Jessica Reijnen.
Het proces van sterven brengt levensvragen of zingevingsvragen mee waarbij het kan zijn dat het eigen netwerk, de zorgverlening of de aandacht van vrijwilligers niet voldoende is. Dan is in het hospice en voor cliënten van Thuiswaken de inzet van Marike Meek, geestelijk verzorger, mogelijk. Marike houdt zich als geestelijk verzorger intensief bezig met ondersteuning bij levensvragen. Deze ondersteuning is breder dan geloof of kerk.
Het was een drukke periode. Zowel bij het Thuiswaken als in het Hospice was de afgelopen drie maanden onze inzet gevraagd. De thuiswakers zijn bij 7 cliënten actief geweest. Het Hospice mocht 11 gasten verwelkomen. Doorgaans waren alle vier de kamers bezet.
Harrie
Attent
Natuurlijk heeft u het al eerder gelezen in kranten en andere media, maar wij zijn er nog steeds zo vol van dat we ook hier aandacht willen geven aan de bijzondere schenking van een koppelbed aan ons Hospice. Dat is een aangepast bed dat zo ingesteld kan worden dat het bijna naadloos aan een gastenbed gekoppeld kan worden. Daardoor kunnen partners nog eens dicht bij hun dierbare slapen. Het is inmiddels al de nodige keren gebruikt. De gebruikers zijn er vol lof over.
De gift is een initiatief van de Stichting Roparun die een jaarlijkse estafetteloop organiseert tussen Parijs en Rotterdam. De deelnemende teams organiseren de nodige sponsoring en dat brengt jaarlijks miljoenen op. Één van die teams, het Radboud Running Team, was aanwezig bij de officiële overhandiging op 21 oktober. Er waren enkel gelukkige gezichten te zien toen het team, geassisteerd door directeur Tjitske Huender en wethouder Titus Burgers, het koppelbed naar binnen reed.
Een enkele keer komt het voor dat mensen ons hospice verlaten omdat hun gezondheid weer verbeterd is. Op 19 december zagen we een van onze “oud gasten” terug met een bijzondere gift. Samen met zijn kleinzoon kwam hij de 20 natuurfoto’s brengen van de Gelderse natuurfoto wedstrijd van Omroep Gelderland. Op facebook had het programma Buitengewoon een oproep geplaatst: we hebben jullie hulp nodig, we zijn op zoek naar een mooie eindbestemming voor de 20 foto’s van de Gelderse Natuurfotowedstrijd 2019”. Kleinzoon en fotograaf Teun Verhoeven reageerde op de oproep van het programma: “Hospice Wijchen zou er erg blij mee zijn, ze hebben mijn opa daar goed verzorgd! De foto van de libelle die ik gemaakt heb zou daar goed staan”. En dat zijn wij helemaal met Teun eens. Met dank aan Teun en het enthousiaste team van Buitengewoon, kunnen wij alle seizoenen mooie Gelderse natuurbeelden in ons hospice laten zien.
Soms wordt na een begrafenis een collecte gehouden voor ons werk. In de afgelopen drie maanden gebeurde dat ook enkele malen. Toen de inhoud van de bussen geleegd en geteld was kwamen we tot een totaalbedrag van €870. Ook een bijzonder verhaal: een gast van het hospice knapte, in de weken dat zij bij ons verbleef, zo op dat zij weer naar huis ging. Dat was een heel onverwachte en ook welkome wending in haar leven. Het echtpaar vond dat woorden van dank niet toereikend waren en vulden onze kas met een mooi bedrag.
Harrie
Winter
Een gedichtje en foto van schrijfster Mieke van Hooft:
Nieuws en achtergronden van Thuiswaken en Hospice Wijchen
Redactie: redactie @ hospicewijchen.nl
Voorwoord
Deze tijd van het jaar brengt bij mij persoonlijk onvermijdelijk herinneringen naar boven aan het liedje van Gerard Cox. Kent u het? “t is weer voorbij die mooie zomer. Die zomer die begon zowat in mei”. Dagelijks maken onze vrijwilligers in het hospice en bij het thuis waken mee wat de kracht is van herinneringen. We steunen mensen die afscheid nemen van het leven en afscheid nemen van elkaar. Dat is veelal ook een tijd van herinneringen. Wat sterkt het ons dan enorm als we van een familielid van een van onze gasten de volgende reactie krijgen: “De tijd die we in Hospice Wijchen hebben gehad heeft ons leven en dat van mijn vader verrijkt”. Voor deze familie is een verdrietige tijd daarmee ook later een warme herinnering. Dat we dat kunnen betekenen voor mensen is heel bijzonder en dat maakt het dankbaar werk. In deze editie leest u weer mee met het werk van de vrijwilligers in het hospice en thuis. Een kijkje in wat zij meemaken en hoe een avond of nacht kan verlopen.
In juni hebben we de vrijwilligers bedankt voor hun inzet met een activiteit met een tropisch zomers tintje. In zaal Sterrebosch klonken de klanken van een heuse sambaband. Onze eigen vrijwilligers, die na een middag flink oefenen kwamen tot harmonieuze samenwerking en een samba waarmee ik de optocht in Brazilië wel aandurf. En zo is onze vrijwilligersgroep: een geheel waarbinnen iedereen anders is en zijn eigen bijdrage levert. Een muziekstuk met verschillende tonen en samen een mooi harmonisch geheel dat prachtig is om naar te luisteren en mee te werken. Weet u nog iemand die daar bij past, graag! We kunnen vooral voor Thuiswaken Wijchen nog nieuwe mensen gebruiken. Tenslotte danken we ook in deze editie weer gulle gevers en nemen we niet alleen afscheid van de zomer, maar ook afscheid van één van de verpleegkundigen van het team van de ZZGzorggroep. Het team heeft alweer nieuwe verpleegkundigen weten te vinden, dus de continuïteit is gewaarborgd. We wensen Ruth veel succes in haar verdere loopbaan en hopen dat ze haar warmte en passie voor de terminale zorg weet te behouden. Want het is prachtig en dankbaar werk.Tjitske Huender Directeur
Middagdienst: 15.00-19.00 uur
Kwart voor drie loop ik langs het hospice en ja hoor: mevrouw T zit gelukkig weer buiten. Weliswaar in een dikke jas met een sjaal om, maar zo houdt zij het wel vol in dit prille zonnetje. Het is druk in de vrijwilligerskamer: collega U met wie ik deze dienst ga draaien, is er al. Coördinator Jessica Reijnen en directeur Tjitske Huender, die de overdracht deze keer bijwonen, zijn in druk gesprek en de twee collega’s die we gaan aflossen schrijven bijna hijgend de laatste regels van de rapportage. In die tijd kunnen U en ik wel even thee gaan halen om de boel op te vrolijken.En dan begint de overdracht. Alle kamers zijn bezet. Per kamer wordt de status doorgesproken met veel aandacht voor gasten bij wie recent veranderingen zijn opgetreden en wanneer een gast nieuw is voor ons. Vandaag is dat kamer 4. De toestand van mijnheer W is dit etmaal sterk verslechterd. Voor onze gast kunnen we niet veel meer betekenen maar wel voor de familie en vrienden die nu afscheid komen nemen, of er de laatste uren bij willen blijven. Even later zijn collega U en ik alleen en “lopen” we snel door de gastendossiers. Gewapend met al die kennis gaan we aan de slag.In de huiskamer ontmoet ik een deel van de familie van mijnheer W. Enkelen zitten terneergeslagen aan de grote tafel en twee hangen er, druk in de weer met hun telefoontje, op de hoekbank. “Wil iemand een kopje koffie of thee”, is vaak een effectieve opening om het gesprek op gang te krijgen. Ook nu weer. Ik hoef niet veel te zeggen. Het naderend afscheid doet hen duidelijk pijn: “Het was zo’n goede man. Drie weken geleden stond hij nog boontjes te plukken in zijn moestuin”. Het lijken details, maar het beschrijft zo duidelijk het bijna onvoorstelbare dat hij er dadelijk niet meer is en het daarbij behorende verdriet. Ik hoor welke familieleden de laatste weken dag en nacht zich hebben ingezet en ook dat hij tot gisteren iedereen nog kende en met een glimlach begroette. Maar even later gaat het gesprek over mij… “Vind je het niet moeilijk om hier te werken?” Die vraag is niet nieuw voor mij en ik vertel dat het lukt omdat het voldoening geeft om iets te betekenen voor mensen die het zwaar hebben. Ik weet dat dit niet overtuigend genoeg overkomt, maar deel twee van mijn antwoord wel: “Het is wel moeilijk als ik een gast voor de eerste keer ontmoet die dan jonger blijkt te zijn dan ik.” De bel gaat en dan kan ik een volgend familielid verwelkomen.Ondertussen gaat collega U de kamers langs en neemt de bestellingen op voor het avondeten. Als het mogelijk en gewenst is leidt dat vaak tot een gesprek. Op kamer 1 is mevrouw V ingedut in haar fauteuil, maar haar echtgenoot weet wel waar we haar een plezier mee kunnen doen. “Mag ik vanavond ook mee-eten?” vraagt hij. Vanzelfsprekend. Wel opmerkelijk dat hij precies dezelfde maaltijd kiest… In kamer 4 zitten drie familieleden rondom het bed van de stervende mijnheer W. Het is er stil. Zelfs de TV staat nu op zwart. Zijn dochter houdt zijn hand vast en spreekt af en toe lieve woordjes. Over het avondeten heeft nog niemand nagedacht maar wij hoefden ons daar geen zorgen over te maken. “We gaan straks wel frites of chinees halen.” Prima: dan dekken wij de grote tafel in de huiskamer voor jullie.Mevrouw T van kamer 3 krijgt het nu wel koud buiten. Samen rijden we haar naar binnen om haar op bed te leggen. De kleren mogen aanblijven want het wordt maar een kort dutje voor het eten. ”Wilt u eerst nog even naar de wc?“ Dat blijkt een goed idee te zijn. En inmiddels is Mevrouw T er ook uit wat ze wil eten: “Die witlof met ham en kaas van zondag was zo lekker, is die er nog?”
Als even later de bel weer gaat ontvangen we verpleegkundige X van de ZZG voor de middagronde. We spreken kort de stand van zaken door en spreken af waar onze assistentie nodig zal zijn. Na de medicijnenronde assisteert collega U bij het op bed verschonen van de stervende mijnheer W. De familieleden zijn in die tijd met zijn allen in de huiskamer. De koffiemachine draait nu even op volle toeren, terwijl ik begin met het voorbereiden van de maaltijd. In mijn ooghoeken zie ik dat de dochter het te kwaad krijgt. Gelukkig wordt ze opgevangen door haar echtgenoot. Vóór de verpleegkundige vertrekt zet ik de “pitten” zachter en bespreken we met haar de aandachtspunten voor de komende uren. Daarna snel de vaatwasser aan, want we zijn bijna door de koffiekopjes heen. Half zes kijkt het echtpaar V glimlachend toe hoe wij een geurende maaltijd serveren. Mijnheer V heeft al twee kleine glaasjes rode wijn klaar staan…. mevrouw T van kamer 3 schrikt wakker als we binnen komen: “Is het al zó laat.” Even de haren rechtstrijken en we helpen haar op de stoel aan het tafeltje. “O wat lekker. Heerlijk!” Ze zal misschien drie hapjes eten. We gooien wat weg hier. Maar dat geeft niets.
In de huiskamer zit de familie aan de frietjes. De sfeer ontspant zich. Anekdotes uit het rijke leven van mijnheer W ontlokken zelfs een voorzichtige lach. Prima zo. De moeilijke uren en dagen komen toch wel. Collega U gaat nog even bij mevrouw T zitten, het wordt anders te stil voor haar. Gelukkig verwacht zij zo dadelijk nog wat bezoek. Als ik de tafels afruim komt collega U aanrennen: “Het is al half zeven! We moeten aan de rapportage beginnen.” Dat wordt opschieten voordat we worden afgelost.Als we beide om tien over zeven naar buiten lopen kijken we elkaar nog eens aan. “Het was goed zo.” Ondertussen heb ik wel honger gekregen. Wat zou er thuis klaar staan?Harrie
Avonddienst: 19.00-23.00 uur
Het is alweer een tijdje geleden dat ik een avonddienst heb gewerkt. Ik parkeer mijn fiets onder het afdak en word hartelijk ontvangen door twee dienstdoende collega vrijwilligers. Degene met wie ik zal werken komt ook net aan en samen starten we met een kopje thee de overdracht. Mevrouw V van kamer 1 heeft haar man op visite en wil daarna vroeg naar bed. Mevrouw K van kamer 2 heeft vandaag de verjaardag van haar dochter gevierd met een ‘etentje’, samen met haar dochter en schoonzoon op haar kamer. Omdat zij hierna erg moe was, ligt zij nu heerlijk te slapen. Zij wilde eigenlijk graag naar de harpmuziek luisteren die vanavond live gespeeld wordt. Wij zullen zien of dat misschien toch (deels) haalbaar is. Mevrouw T van kamer 3 heeft net gegeten. Zij geniet nu van een kopje thee bij haar televisie. Mijnheer W van kamer 4 is inmiddels gesedeerd (in slaap gebracht met medicatie) en na het familiebezoek van vandaag waken zijn dochters nu om beurten bij hem. Zij zijn sterk, maar hebben het moeilijk en zij vinden het fijn als wij af en toe een praatje komen maken of samen een tijdje bij mijnheer waken. Dat doen wij graag. Onze collega’s vertellen nog dat er een klein wasje opgehangen moet worden en dat de vaatwasser vreemd doet; hij pompt het water niet meer weg. Zij hebben het grootste deel van de vaat al handmatig afgewassen en de monteur ingeseind. We bedanken de collega’s voor hun inzet en overdracht en wensen hen een fijne avond. De dochter van mijnheer W van kamer 4 steekt al gauw haar hoofd om het hoekje. Zij vraagt zich af of haar vader pijn heeft, omdat hij soms wat geluid lijkt te maken als hij adem haalt. Ik ga even met haar kijken en luisteren. Ik hoor niets verontrustends, maar besluit ter geruststelling van de dochter de ZZG-verpleegkundige te vragen om snel even te komen. Zij kan vanuit medisch perspectief oordelen en uitleg geven. Ze komt meteen en de dochter is opgelucht. Zij durft even een kopje koffie te drinken in de huiskamer met mijn collega terwijl ik bij haar vader plaatsneem. Soms is het zo fijn voor dierbaren even wat afstand te nemen en te kunnen vertellen wat je bezighoudt…
Als de ZZG-verpleegkundige komt laten wij hen even alleen. Mevrouw V van kamer 1 vraagt nog een half glaasje sap en als zij dat op heeft zal haar man vertrekken. Mijn collega steekt even haar hoofd om de hoek en vertelt dat onze harpist net gearriveerd is. Wil mevrouw naar de muziek luisteren? Ja, zij kiest ervoor haar kamerdeur nu open te laten in plaats van dicht. Haar man komt even kijken hoe de harpist zijn instrument installeert en zachtjes aan begint te verkennen welke muziek hij dit moment het meest passend vindt. Hij is zelf ook vaak verrast door hoe de sfeer in huis via de harp vertaald wordt naar een melodie of klank. In mijn ervaring is dat elke keer weer prachtig en goed afgestemd op de behoefte van onze gasten en onszelf. We hangen de was op, doen de tuinstoelkussens vast naar binnen waar dat kan en doen een afwasje. We legen prullenbakjes en vullen de verzorgingsproducten op de kamers aan. Ook hangen wij de foto’s van de medewerkers van de volgende dag op, zodat iedereen in de hal op het bord kan zien wie die dag op welk tijdstip aanwezig is.Mevrouw V van kamer 1 is intussen, luisterend naar de harpmuziek, in slaap gevallen en haar man is gegaan. Mevrouw K van kamer 2 is na toiletbezoek meteen weer in slaap gevallen. Zij heeft nog wel glimlachend de klanken van de harp gehoord. Bij mevrouw T van kamer 3 komt de ZZG-verpleegkundige zo om haar met éen van ons te verzorgen en in bed te helpen. Haar man is op bezoek en maakt na het roken van een sigaretje op ons terras even een babbeltje met mij. Hij leeft mee met de dochters van mijnheer W op kamer 4 omdat hij de kaarsen heeft zien branden bij zijn slaapkamerdeur…teken dat het overlijden nabij is. Mensen leren elkaar bij het koffiezetapparaat kennen in een emotionele tijd. Zij zijn vaak erg begaan met elkaar. Ons praatje sluiten we af met de gedachte dat hij voor nu blij is zijn vrouw vanavond in elk geval nog met een dikke pakkerd kan instoppen voor zo lang hen dat nog gegeven is.Mijn collega vraagt mij even mee te komen kijken bij mijnheer W op kamer 4. Zijn ademhaling lijkt nu toch echt te veranderen en wij denken dat het niet lang meer zal duren voordat hij zal overlijden. Ik blijf samen met de dochter een tijd bij hem zitten. Soms hoef je niet veel te zeggen om je met een ander te kunnen verbinden. Na een tijdje wordt het haar wat veel en besluit zij toch haar zus te bellen om te komen. Ik blijf bij mijnheer terwijl mijn collega met de ZZG-verpleegkundige mevrouw T van kamer 3 naar bed helpt en haar man gedag zegt.
Tijdens het waken in de laatste fase heb je weleens vaker momenten waarop je je afvraagt of iemand nog wel doorademt. Heel geregeld is dat dan toch wel zo. Juist als ik mij op dit moment afvraag of mijnheer nog wel een keer zal inademen, komt mijn collega om de hoek kijken. Ik kijk op naar haar, hoor een zachte “Pffff” en zie dat dat zijn laatste adem was. Net nu zijn dochter weg is. Mijn collega en ik zijn er door geroerd. Deze vader heeft zijn eigen moment gekozen om los te kunnen laten, zo voelt het althans. Ik leg mijn hand even op zijn hand en loop dan naar de tuin, waar zijn dochter nog aan de telefoon zit. Als zij mij ziet en wij elkaar in de ogen kijken is een medelevende knik genoeg voor haar om te weten dat het zover is. Rustig, maar emotioneel ontvangt zij de boodschap en zij geeft mij de telefoon om haar zus het bericht mede te delen, omdat zij dat zelf niet kan. Ik sla mijn arm om de verdrietige dochter en begeleid haar naar haar vader. Ook de andere dochter arriveert. En kort daarna belt de nachtverpleegkundige al aan. We laten de verpleegkundigen samen met vader en dochters en proberen de laatste taken die zijn blijven liggen goed op papier te zetten voor de ochtenddienst. Het is belangrijk om deze avond samen met de verpleegkundigen en de dochters af te sluiten op een manier die voor ieder goed voelt.De dochters vinden het fijn dat de verpleegkundigen mijnheer W nu nog verzorgen en dat de uitgeleide (het overbrengen naar het mortuarium in dit geval) morgenochtend zal plaatsvinden. Zij voelen in een roes hun vermoeidheid en gaan samen naar huis, nadat zij hun vader gedag hebben gezegd. Wij spreken de avond door met de verpleegkundigen en voelen dat het goed is, omdat we gedaan hebben wat wij konden en de dochters zich gesteund hebben gevoeld. Het maakt dat ik thuis, na een glaasje drinken en kort verhaal doen aan mijn man, toch goed kan loslaten wat ik samen met al deze mensen heb beleefd vandaag. Ik realiseer mij dat het niet vanzelfsprekend is dat er morgen weer een nieuwe dag zal zijn. Maaike
Witte dâ
De Meestal hoor je wel ergens muziek in ons gebouw. Zeker in de huiskamer en vaak op de kamers van onze bewoners. Meestal staan we er niet eens bij stil. Maar één keer per week wel! Dan zit Berry Cloosterman heel rustig in de gang en speelt harp. U kent u dat geluid en beseft meteen dat het geen meezingers worden. Wel een streling aan je oor en een weldadige rust die de ruimte vult. Zelf voel ik er soms een aangename vorm van melancholie bij. Verdrietig? Nee nooit. En van iedereen hoor ik tevreden geluiden: “Nooit gedacht dat ik harp zo mooi zou vinden” vertelde iemand mij. Berry is ooit begonnen met piano en later kwamen de dwarsfluit en de harp in zijn leven. Hij speelt zonder bladmuziek en dus vroeg ik hem of hij improviseerde: “Ja, maar vaak met een knipoog naar bestaande muziek.”
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft in juni een nieuwe website gelanceerd met als onderwerp de palliatieve zorg. Deze website wil antwoorden geven op de vragen die ontstaan bij iedereen die er mee te maken krijgt. En dat zijn héél veel vragen. Ik begin er niet eens aan om voorbeelden te geven en stuur u meteen door naar de website: www.overpalliatievezorg.nl. Gewoon eens kijken, nu meteen bijvoorbeeld. Dan wordt het ook niet vergeten.Regelmatig volgen we cursussen en krijgen we bijscholing. In mei en augustus kwam Gijs Gommers van de brandweer onze kennis opkrikken. We blijken een zeer modern gebouw te hebben, ingedeeld in compartimenten om uitbreiding van eventuele brand af te remmen en een alarmsysteem dat rechtstreeks verbonden is met de brandweer. Gaat het alarm af, dan staat de brandweer binnen 8 minuten op de stoep. Wat wij van Gijs geleerd hebben is wat wij in die 8 minuten kunnen doen én wat we zeker NIET moeten doen. De belangrijkste boodschappen die we meekregen: deuren dicht en dat rook tijdens die eerste 8 minuten onze grootste vijand is.
In juni was het jaarlijkse “uitje” voor alle vrijwilligers. “We trommelen jullie op bij Zaal Sterrebosch” stond in de uitnodiging geschreven. En dat hadden we letterlijk moeten opvatten: Wij zijn daar hartelijk ontvangen en hebben een trommel workshop voorgeschoteld gekregen. Voor iedereen was er wel een instrument waar we vakkundig een muziekstuk mee hebben ingestudeerd. Een heel ontspannen activiteit en een hoop herrie om een grote gevarieerde groep actief te vermaken.Onze trek werd gestild met een overheerlijk en goed verzorgd diner. Complimenten ook voor het met aandacht en originaliteit aanpassen van de maaltijden voor de vegetariërs!Met dank aan De Uitjescommissie 2019. Te weten Edith, Thea en Carla.
In de maand juli was het wat stil in het hospice. Af en toe was er geen gast en dan weer één. Maar terugkijkend op de afgelopen drie maanden zien we dat toch niet terug in de cijfers. In het hospice hebben we het eerste half jaar hetzelfde aantal gasten mogen ontvangen als vorig jaar. Bij Thuiswaken is er een enorme groei in het aantal uren dat onze vrijwilligers bij de cliënten waken, De inzet overdag wordt veel gevraagd. En het aantal cliënten is nu al evenveel als heel vorig jaar. Harrie
Thuiswaken; anekdotes
In deze nieuwsbrief plaatsen we twee stukjes die gaan over gebeurtenissen die indruk maken tijdens een thuiswaken. Wie over het waken wat meer wil zien en horen verwijs ik graag naar de website van de VPTZ via deze link: https://youtu.be/nULEGhDGd6U; waar een uitgebreid interview staat met verschillende wakers en aspecten van het thuiswaken. Nachtelijk bezoekHet was een hele warme zomernacht toen ik ging waken bij een meneer. Hij had een aanbouw aan zijn huis en daar lag meneer in een hoog/laag bed. De achterdeuren stonden open maar het was toch nog heel warm daarbinnen toen ik om 22.45 uur daar aankwam. Nadat ik had kennisgemaakt en even met hem gepraat te hebben ging hij slapen. Omdat het zo warm was binnen liep ik even naar buiten.
Op het terras dicht bij het huis stond een tuinset. Mooi dacht ik, daar ga ik vannacht zitten om de nacht door te brengen. Meneer kon ik goed zien en horen vanaf die plaats. Er brandde een lampje bij meneer. Dat was geen probleem. Ik had een lampje op batterijen bij me in mijn waaktas, waar ik altijd van alles in stop dat ik denk nodig te hebben in mijn waaknacht. Het lampje installeerde ik op de tafel zodat ik kon handwerken.
Het was een mooie dichtbegroeide tuin waar ik me wel veilig voelde die nacht. De nacht verliep rustig en halverwege die nacht dacht ik nog bij mezelf: Nou ik zit toch maar midden in de nacht buiten en als er nu eens iemand kwaad wil? Ach, dacht ik, dat moet wel heel toevallig zijn, niemand kan mij hier zien zitten. Totdat er opeens achter mij in de struiken een enorm geritsel en beweging was. Ik schrok heel erg. Totdat ik de dader achter mij zag toen ik mij omdraaide. Uit de struiken kwam een enorm grote egel aan wandelen.Gastschrijfster Corry Moors
Geluiden in de nacht
De aanvraag voor de wake die ik mocht gaan invullen betrof een zeer benauwde mevrouw. In de waakrapportage stond: na een recente griep gaat het nu gestaag en snel bergafwaarts. Zij houdt vocht vast in haar longen en voeten waardoor zij heel kortademig is en slecht loopt. Er staat géén bed in de woonkamer, ze zal waarschijnlijk niet in bed liggen ’s nachts i.v.m. de kortademigheid. Zij hangt in haar stoel en dommelt weg. Wanneer de kortademigheid te erg wordt, wordt zij onrustig en gaat zij door de kamer lopen.Het was de eerste nacht dat er bij haar iemand ingezet werd en gezien de waakrapportage dacht ik bij mezelf dat het wel eens een korte wake en een zware nacht zou kunnen worden. Iemand bijstaan, die ernstig benauwd is geen makkelijke opdracht. Toen ik binnenkwam door de achterdeur, zoals afgesproken, zag ik twee dames geanimeerd naar de TV kijken en werd ik hartelijk welkom geheten. Ik vroeg me even af of ik wel in het juiste huis was omdat ik geen ernstig benauwde dame zag. Er werd verteld dat er nieuwe medicatie was voorgeschreven die middag waarop mevrouw duidelijk zeer goed op reageerde. Ze ging vannacht lekker in haar eigen bed slapen. Nadat mevrouw haar medicatie had gehad ging de buurvrouw naar huis en mevrouw ging geheel zelfstandig naar bed.Mevrouw sliep snel en ik ging regelmatig kijken hoe het haar verging. Halverwege de nacht sprong ik op omdat ik plots een rochelende ademhaling dacht te horen. Met de waakrapportage in mijn achterhoofd dacht ik dat mevrouw haar einde naderde. Bij mevrouw aangekomen leek er niets aan de hand: ze kreunde in haar slaap, maar er was niets om me ongerust over te maken.Een uurtje later hoorde ik hetzelfde geluid. Weer schrok ik maar mevrouw lag nog immer rustig te slapen. Wat bleek ….het was de oude koel-vriescombinatie die aansloeg en het geluid van een rochelende oude dame produceerde in de stilte van de nacht. Martijne
Attent
De Stichting Roparun heeft, ook met de zwemactie van Maarten van der Weijden, prachtig veel geld bij elkaar gehaald. Hiervan kopen zij onder andere koppelbedden voor hospices. Wij hebben het bericht gekregen dat we één van de gelukkigen zijn die er één krijgen. We kijken reikhalzend uit naar dat prachtige speciale bed waarmee we van een één persoonsbed een echt tweepersoonsbed kunnen maken. In de tussentijd zijn onze vrijwilligers uiterst creatief. Samen met het bed van een lege kamer maakten ze het mogelijk dat na lange tijd in het ziekenhuis, dhr. en mevrouw heerlijk samen konden zijn.
In de huiskamer van het Hospice staat sinds vrijdag 30 augustus een prachtige boekenserie “Het aanzien van….. “. De serie is compleet van 1920 t/m 2007. In de jaren daarna zijn er boekjes “Het afzien” gekocht. Deze boeken zijn door een gulle geefster uit Wijchen in ons bezit gekomen. Dat heeft te maken met de ziekte van de echtgenoot van de schenkster. Ook in het afgelopen kwartaal werden we weer verrast met spontane giften. Vier families zorgden voor een totaalbedrag van €950. Soms worden we er stil van. Harrie
Herfst
Na de bloei volgt dan de oogst voer voor lichaam, ziel en geest prachtig goudoranje kleuren afscheid van wat is geweestMet de oogst ook nieuwe zaden rustend tot de juiste tijd binnen branden nieuwe haarden van storm en ballast nu bevrijdDus bij de warmte en de rust gevoed door wat de zomer bracht ontdaan van wat niet nodig is geeft herfst een warme zachte kracht
Nieuws en achtergronden van Thuiswaken en Hospice Wijchen
Redactie: redactie @ hospicewijchen.nl
Voorwoord
Heeft u het zich wel eens afgevraagd? Hoe verloopt een dag in een Hospice of een nacht bij iemand thuis waken? Het is niet iets waar iemand graag aan denkt. Maar het is misschien wel iets dat ooit dichtbij komt, omdat we allemaal ooit te maken krijgen met het overlijden van een dierbare. Wij merken dat mensen die ons hospice van binnen niet kennen, of niet weten hoe een wake thuis gaat, regelmatig denken dat het eng, somber en altijd verdrietig is. Ik kan u vertellen dat dat zeker niet zo is. Wij maken wel nare en verdrietige dingen mee, maar zeker ook hele vrolijke, mooie en hartverwarmende momenten.
In deze editie van de Vier Jaargetijden nemen we u daarom een beetje mee en geven we u een blik achter de schermen. Niet echt natuurlijk, maar onze redacteuren schetsen met fictieve personen een beeld voor u van een ochtend en vroege middag in het hospice en een nacht bij een cliënt thuis. In de volgende editie volgen de namiddag en de avond. Misschien herkent u het beeld omdat u het zelf meegemaakt heeft als nabestaande, bezoeker of vrijwilliger. Het kan helpen om een beeld te vormen. En wellicht bedenkt u zelfs dat het mooie werk dat onze vrijwilligers doen ook wel iets voor u kan zijn. Of voor iemand die u kent. We horen het graag als u een reactie heeft.
Het afgelopen voorjaar bracht ook nieuw leven bij het hospice van een prachtig vogelpaar dat een nestje bouwde in een van onze vogelhuizen. Gasten, bezoekers en vrijwilligers hebben er van genoten. We wensen deze kleine vogeltjes een mooie zomer en een mooi leven toe. Zo ook aan u allen. Geniet van de zomer en wat de dagen brengen mogen.
Tjitske Huender Directeur
Ochtenddienst: 07.00-11.00 uur
Na een korte frisse fietstocht sta ik om 6.45 uur voor de deur van het nog donkere, stille hospice. De lichten in de gang zijn nog uit, Ik ben de eerste van de 2 vrijwilligers die de nachtdienst komt aflossen. Na het openen van de deur door de ZZG-nacht-verpleegkundige begroetten we elkaar en lopen we naar de vrijwilligersruimte, de lampen in de gang gaan aan. In de vrijwilligersruimte ligt een breiwerk op de hoek van de tafel, het is een rustige nacht geweest. Nadat mijn collega E is gearriveerd krijgen we een kopje thee en starten we met de overdracht.
Mevrouw V in kamer 1 heeft de hele nacht geslapen. Zij lag al in bed toen de ZZG-nacht-verpleegkundige binnenkwam. Ze heeft haar niet wakker gezien. In kamer 2 ligt mevrouw K. Zij was vroeg in de ochtend wakker en is nu opnieuw in slaap gevallen. We laten haar lekker slapen. In kamer 3 ligt mevrouw T. Haar man is vannacht blijven slapen. In de nacht is ze een paar keer wakker geweest, voor een toiletbezoek, maar sliep daarna weer rustig verder. In kamer 4 ligt mijnheer W. Mijnheer is stervende en 2 van zijn dochters hebben vannacht bij hem gewaakt. De situatie is onveranderd en verwacht wordt dat het langzaam minder zal worden.
Na de overdracht, vertrekt de ZZG-nacht-verpleegkundige en wensen we haar welterusten. Onze dienst begint. Tijdens onze thee lezen we de zorgmappen van de gasten, zodat we kunnen zien hoe het de diensten ervoor is gegaan. Op deze manier krijgen we, naast wat de nachtdienst ons vertelde, een beter beeld van de situatie. Op deze manier wordt ook voor ons duidelijk wat we voor verschillende gasten moeten bijhouden, voor de ene de urineproductie, bij de ander staat de instructie dat ze met een draaischijf en 2 personen uit bed gehaald moet worden.
Hierna pakken we de lijst waarop de 4 diensten staan en zien dat het de dag is waarop de levensmiddelen in de koelkast gecontroleerd moeten worden. Ook moet de magnetron schoongemaakt worden. Er is een ochtendkrant voor 1 van de gasten die wordt door collega E even gehaald. Dit zijn mooi de taken die we kunnen doen voordat de gasten wakker worden. Collega E controleert de koelkast en ik maak de magnetron schoon. Ik vul de afwasmachine, we schuiven de overgordijnen open en de TV gaat aan op de radiozender 100% NL, zachtjes maar toch net aan. Zo werken we de lijst af, naar elkaar toe.
Omdat het in alle kamers nog stil is lopen we eerst even naar het washok. Daar hangen de lakens al droog aan het wasrek, klaar om gestreken te worden. De lakens zijn regelmatig een discussiepunt, mogen ze wel in de droger of niet. Besloten is niet, dus hangen ze in de warme machinekamer en bij mooi weer lekker buiten. De wasmachines zijn klaar, 2 schone draaien kunnen in de drogers.
Daar gaat de bel, 8.30 uur. E doet open, de ZZG-verpleegkundige is er, samen met een stagiaire. Terwijl zij opstarten haal ik thee voor ze en overleggen we hoe de ochtend ingevuld gaat worden. Allereerst verzorgen de verpleegkundigen de medicijn-rondes. Sommige gasten moeten eerst bepaalde medicatie hebben voordat ze uit bed gaan, of voordat ze kunnen gaan ontbijten.
Daarna spreken we af dat collega E samen met de verpleegkundige naar mevrouw V in kamer 1 gaat, en ik samen met de ZZG-stagiaire naar mevrouw T in kamer 3. Op onze vraag aan mevrouw T of ze gewassen wil worden of onder de douche wil kiest ze, met een glimlach, voor douchen. Dat is zo fijn, het warme water langs haar lichaam. En dan kunnen ook de haren gewassen worden. “Ach”, zegt ze, met een lachje, “dat is net iets wat Jan (haar man) niet zo goed kan”. Het is een onderneming voor mevrouw, maar ze heeft het er voor over. Haar man gaat even naar de huiskamer, drinkt daar rustig een kopje koffie en leest de krant.
Samen met de ZZG-stagiaire halen we mevrouw uit bed, en met behulp van de draaischijf kan ze zonder veel ongemak op de postoel plaatsnemen. Zo rijden we haar naar de afgesloten doucheruimte om haar in alle privacy te douchen. Terwijl de ZZG-stagiaire mevrouw doucht, verschoon ik het bed, ruim het nachtkastje een beetje op en doe de gordijnen open. Het zonnetje komt al naar binnen.
Terwijl mevrouw T wordt afgedroogd en ik even niet verder hoef te ondersteunen gooi ik het beddengoed van mevrouw T in de wasmachine en loop ik richting kamer 4. Naast de deur staan 2 pilaren, op iedere pilaar een brandende (elektrische-)kaars. Hieraan kan iedereen die in het hospice komt zien dat op die kamer iemand stervende is, of misschien net is overleden.
Nadat ik op de deur heb geklopt en zachtjes binnenloop, zie ik de dochters om het bed zitten, de een houdt de hand van haar vader vast, de ander zit met haar ogen dicht in de stoel naast het bed. De gordijnen zijn half open. Het is stil op de kamer, het enige geluid is de ademhaling van mijnheer. Stokkend en onregelmatig, even is het stil en dan met een diepe zucht komt het weer op gang.
Terwijl de andere dochter wakker wordt, praten we zachtjes over hoe de nacht gegaan is. De beide dochters geven aan dat ze zien dat het langzaam meer achteruit gaat, zien het aan zijn gezicht en horen het aan de ademhaling. Ze hebben er vrede mee, maar zijn, logisch, ook verdrietig. Ze bespreken dat ze om beurten naar huis gaan, en voor de dochter die achterblijft maak ik een ontbijtje en terwijl zij dat even rustig in de huiskamer opeet, blijf ik bij mijnheer W.
Ik zit naast hem, en kijk naar zijn gezicht. Het is een rustig beeld, met de ademhaling als enig teken van leven. Op zijn plankje staat een foto, van hoe hij was. Een stevige, trotse man, fiere houding, grote lach met een zongebruind gezicht. Het stevige is al een tijdje verdwenen, maar dat trotse zie ik toch nog wel in hem terug. De dochter is klaar met het ontbijt en komt terug de kamer in, ik ruil weer met haar en druk haar op haar hart te bellen als ze iets nodig heeft. Ze knikt, een dankbare grimas. In kamer 3 zit mevrouw T lekker in de sta-op-stoel, moe maar tevreden, en ze is toe aan haar ontbijtje. Haar man is even naar huis gegaan en komt vanmiddag weer terug. Ze wil graag een kopje gewone thee, met 2 bruine boterhammen, zonder korstjes, één met jam en één met appelstroop, in kleine stukjes gesneden.
In de keuken kom ik collega E tegen, die het ontbijt voor mevrouw V aan het verzorgen is. Tijdens het maken van het ontbijt nemen we de lopende zaken door, wat moet er nog en wat kunnen we overdragen aan onze vervangers om 11.00 uur. Mevrouw K is net wakker. Zij krijgt van ons vast een kopje thee en zal door onze vervangers verder geholpen worden. Intussen is het 10.35 en wordt het tijd dat wij de zorgmappen gaan bijwerken. Dit is belangrijk, zodat onze collega’s na ons weten hoe het met de gasten gaat. Zijn er bijzonderheden, krijgen ze bezoek, is er een bijzondere verandering, verslechtering, heeft mijnheer of mevrouw speciale wensen voor het eten, alles noteren we zodat het voor de andere diensten duidelijk is. Dit voorkomt dat de gast het nog een keer moet herhalen, of er frustratie ontstaat omdat het vergeten is door te geven.
Om 10.45 uurgaat de bel, de eerste vervanging is gearriveerd. De 2e komt via de ”artiesteningang”, de deur gaat open en we voelen de warme lucht van buiten naar binnen komen. Coördinator Jessica komt aan de tafel zitten, en terwijl iedereen iets te drinken heeft starten we de overdracht.
Om 11.00 uur zit de dienst erop. Terwijl ik de vrijwilligersruimte uitloop kijk ik naar rechts. De vlam van de kaars flikkert, en ik hoor een snik en als ik richting de buitendeur loop denk ik….. koester de dag….morgen is alles anders…..
Margareth
Dagdienst: 11.00-15.00 uur
Het is kwart voor elf. Ik kijk thuis nooit op het rooster met wie ik werk en plan mijzelf nooit speciaal met bepaalde collega’s wel of niet in, dus het is altijd weer een verrassing wie de deur opent als ik kom. Mijn collega’s zijn druk geweest deze ochtend, hoor ik meteen als ik vraag hoe het gaat vandaag. Ik voel aan dat het fijn is als ik dit keer zélf even voor de koffie en thee bij de overdracht zorg, dus vraag ik mijn collega’s wat zij willen en geef ik hen de ruimte om in alle rust de laatste dingen van hun dienst af te kunnen ronden. De collega met wie ik zal samenwerken is er dan ook en we sluiten de deur van de vrijwilligersruimte voor de overdracht. De coördinatrice sluit nog snel aan.
We horen aan hoe het met iedere gast gaat en wat belangrijk is om in onze dienst te weten of te doen. Twee van de drie gasten zijn nog niet klaar met hun verzorging en één gast zal zo een verlaat ontbijtje lusten.
Verder is er vandaag na de verzorging en het verwisselen van het beddengoed waarschijnlijk behoorlijk wat was te doen. De coördinatrice gaat zo weg voor een intake voor een thuiswake. Zij hoopt op tijd terug te zijn, maar geeft toch aan ons door dat er rond half twaalf een dochter en schoonzoon van een gast komen, die kortgeleden is overleden. Zij komen om nog wat laatste spullen op te halen en willen graag vast een collectebus meenemen. Wij kennen deze mensen intussen goed en weten dat zij het fijn zullen vinden als wij de tijd hebben om samen even te gaan zitten. We zullen proberen voor die tijd klaar te zijn met de verzorging van onze gasten en hierop maken wij een taakverdeling.
Mijn collega helpt de gast van kamer 2 om zich zelf te wassen en zorgt voor het ontbijt. Ik help de verpleegkundige van de ZZG met de verzorging van onze gast van kamer 4.
Hij lijkt nu echt aan zijn laatste stukje van het leven te beginnen. Het is belangrijk dat hij zich zo comfortabel mogelijk voelt, en de voorzichtige verzorging die wij zullen bieden zal daar op gericht zijn. Ik voel toch altijd wel even dat mijn hart iets anders gaat kloppen als ik deel mag uit maken van dit soort momenten. Natuurlijk is het minstens net zo belangrijk dat we direct naar een schone handdoek kunnen grijpen als dat nodig is, en doen wij allerlei taken die erop gericht zijn een prettige, warme sfeer in huis te brengen voor iedereen. Toch vind ik het persoonlijk contact ook erg bijzonder om te mogen beleven. Ook in een situatie zoals deze, waarin de gast nog nauwelijks kan communiceren en er weinig mogelijk lijkt, vind ik het enorm waardevol om met aandacht en respect te kijken en luisteren naar wat fijn of nodig is. En daar mijn best voor te doen, zonder mij te verliezen in wat ik vind of dénk dat nodig is. Want ieder heeft zijn eigen behoeften en belevingen, vanuit het leven dat hij leeft. Deze gast is gewend door te zetten en niet te klagen, zoals ik veel bij ouderen zie. Soms is het moeilijk om die bescheidenheid te voelen, waar je die ander zoveel gunt. Hoe vermoeiend en soms pijnlijk de relatief eenvoudige zorg ook is die ik nu met de verpleegkundige bied, onze gast is dankbaar. Ik ontvang deze dankbaarheid met liefde en ik weet dat mijn openstellen daarvoor onze gast een gerust gevoel geeft.
“Fijn dat u nu weer beter ligt, rust maar uit nu”, zeg ik terwijl ik met een knikje en een warme glimlach mijn ogen even toe knijp. Ik wrijf met mijn duim over de oude hand die mij vasthoudt. Een kneepje, en dan een ontspannen zucht. Hij gaat slapen. De verpleegkundige heeft overlegd met zijn dochter en zal familie gaan bellen om hen de kans te geven onze gast in zijn laatste uren bij te staan en afscheid te nemen.
Ik zet een was aan en samen met mijn collega werk ik de afwas bij die de familie van gasten netjes naar de keuken gebracht hebben. De coördinatrice is terug en de familie van de overleden gast drinkt graag een kopje koffie voordat zij met de spullen en de collectebus afscheid nemen van het hospice. Als zij uitgezwaaid zijn en familieleden van onze huidige gasten gearriveerd zijn nemen wij even de tijd voor een boterham. Het is fijn om samen een korte pauze te nemen. Voor je het weet ben je, vaak met allerlei dingen van het moment, toch continue bezig in deze dienst. Hierna voorzien wij nog wat mensen van iets te eten en drinken en schrijven wij de overdracht. De middagdienst komt alweer zo!
Maaike
Witte dâ
De meeste mensen houden er wel van om een stukje te lopen. Zoiets als zondagmiddag een rondje Hatertse Vennen. Máár, dan alleen met mooi weer. Wij hebben twee vrijwilligers die dat wat ruimer zien. Dit voorjaar liepen er twee naar Santiago de Compostella. Cor deed dat vanuit het Portugese Porto en Marjan liep twee keer zo ver: zij startte aan de Frans-Spaanse grens. Inmiddels zijn beide weer terug op het nest en veel ervaringen rijker. Inderdaad, zonder blaren.
In onze tuintjes staan twee schitterende vogelhuizen. Eigenlijk meer formaat vogelpaleis. En ieder jaar strijken er weer bewoners neer om hun kroost op te voeden. Daarna zie je ze niet meer binnenvliegen. Enkele weken lang zijn pa en ma als bezetenen bezig met aanvoeren van voedsel om de hongerige mondjes te vullen. De rest van het jaar zie je ze ontspannen rondscharrelen tussen onze plantjes en kijken wij met weemoed naar foto’s zoals deze hier.
Twee maanden geleden schreef de Wegwijs uitgebreid over het thuis waken door onze vrijwilligers. Dit artikel moet goed gelezen zijn, want we hebben tot vandaag 13 thuiswakencliënten kunnen helpen. We hebben dit jaar een toename gezien in de aanvragen voor het waken overdag. Sowieso is er een toename in de aanvragen voor het thuiswaken, het is heel fijn dat mensen ons nu weten te vinden. Mantelzorgers kunnen worden ontlast en de wens om thuis te sterven kan mede door de thuiswakenvrijwilligers worden ingewilligd. Door de toenemende aanvragen zijn we op zoek naar vrijwilligers die overdag en/of in de nacht willen waken. Zegt het voort! Zegt het voort!
Begin april kwamen een tuinman, een klusmedewerker en een vrijwilligster van Hospice Bijna Thuis uit Druten op bezoek. Onze tuinmannen lieten zien hoe wij onze tuinen ingedeeld en ingericht hebben; anders dan bij ons heeft men in Druten een grote open tuin. Hierna zijn we ook nog langs allerlei kleine zaken in ons gebouw gelopen. Er was veel belangstelling voor onze gordijnen/vitrage, de doorvoer voor een zuurstofslangetje van een gastenkamer naar het zuurstofapparaat op de gang, onze klimaatregeling, keukeninrichting en nog veel meer van die leerzame en interessante details. Afsluitend zijn wij uitgenodigd voor een tegenbezoek om ook van hen te kunnen leren. Zeer gewaardeerd!
Het bestuur VPTZ Wijchen heeft in haar vergadering op 27 mei de jaarrekening en het jaarverslag over 2018 vastgesteld. We kunnen terugkijken op een jaar waarin we voor velen iets hebben kunnen betekenen in de laatste dagen van hun leven. Op www.hospicewijchen.nl onder het kopje organisatie zijn het jaarverslag en de jaarrekening te vinden.
Het bestuur en de directeur willen een ieder hartelijk bedanken die op welke wijze dan ook heeft bijdragen aan de resultaten van het afgelopen jaar.
De oplettende lezer heeft onder twee artikelen nieuwe namen gelezen. En inderdaad is de redactie gedeeltelijk vernieuwd. Marja van Lansbergen heeft drie jaar lang mooie en boeiende artikelen geschreven voor Vier Jaargetijden maar is nu gestopt. We zijn blij dat Maaike Seeger-Kühnen en Margareth Wolff het stokje hebben overgenomen en hebben het volste vertrouwen dat u hun bijdragen zult waarderen.
De redactie bestaat nu uit: Martijne van Asten Laane, Silvester Eltink, Tjitske Huender, Harrie Krebbers, Maaike Seeger-Kühnen en Margareth Wolff.
Harrie
Thuiswaken; een voorbeeld van een nachtwake
Vanavond is gepland dat ik ga waken. Via de mail heb ik van de coördinatoren een waakrapportage en een planning gekregen.
Een waken begint voor mij met het afdrukken van de gegevens. Dat doe ik pas de dag voor de start want regelmatig wordt een waken afgelast om diversen reden. Het afdrukken van de waakrapportage is handig omdat ik dan alle belangrijke gegevens van de familie en andere zorgverleners bij de hand heb.
Ter voorbereiding lees ik de waakrapportage en de verslagen over de cliënt, van collega’s die er al geweest zijn, goed door. Het geeft een inkijkje in wat je die avond kunt verwachten.
Nu moet ik zeggen het beeld dat ik me vorm na het lezen nogal eens afwijkt van de werkelijkheid. Een voorbeeldje is dat ik een ernstig benauwde cliënt gezelschap zou houden en me had voorbereid op een nacht met een naar lucht snakkende patiënt. Deze cliënt had echter een goede dag en andere medicatie gekregen. Ze zat gezellig tv te kijken en sliep later als een roos.
Ik ga vooraf bij het adres langs, soms daadwerkelijk zodat ik de route weet. Vandaag bied internet met Streetview me voldoende informatie. De routebeschrijving uit de waakrapportage is wat anders dan het werkelijk zien.
Verder pak ik mijn ‘waaktas’ in. Daar gaat alles in waarmee ik die nacht mezelf kan wakker houden of wat ik denk nodig te hebben. Een boek, laptop, e-reader, kleur of knutselspulletjes, haak- of breiwerk. Wat te drinken, een pepermuntje, een plaid, een zaklamp, een opgeladen telefoon en een belletje voor de cliënt. Als laatste gaat daar een trommeltje met ontbijt en drinken in
In de middag ga ik naar bed en blijf daar een uurtje of drie, wat meestal geen probleem geeft omdat ik lekker slaap. Na de warme maaltijd geniet ik van een rustige avond zonder afspraken. Door deze voorbereidingen kan ik alles loslaten en er helemaal zijn voor de wake.
Ik zorg dat ik op tijd aanwezig ben. Het blijft steeds spannend voor mij om weer binnen te stappen bij een terminale patiënt en de familie. Ik stel me dan ook bescheiden op en tast af hoe de sfeer is. Ik ben me er terdege bewust van dat het ook voor hen spannend is wie er nu weer binnen komt; maak dan een praatje met de cliënt, indien mogelijk en/of met de mantelzorger(s).
Soms heb je een hele nacht niets of weinig te doen omdat iemand al gesedeerd is en soms heb je lange mooie gesprekken. Het maakt op mij altijd weer een grote indruk dat de cliënt zoveel aan je vertelt. En je dus zoveel vertrouwen geeft. Niet één wake is hetzelfde.
Als de cliënt me niet nodig heeft ga ik rustig zitten en kijk ik de kamer rond meestal zie je een heel leven weergegeven in de spulletjes en de inrichting. Als alles rustig is ga ik vaak breien. Elk half uur zorg ik wel dat ik even polshoogte neem bij de cliënt hoe het gaat. Tegen een uur of 5 heb ik vaak een dip dan is een rondje lopen door de kamer of een frisse neus op het balkon voor mij de remedie. Hoewel ik de nacht niet veel eet en drink wil ik dan wel een boterham pakken. Ik geniet regelmatig van het ochtendgloren en het zien wakker worden van het dorp.
Bij voorkeur loop of fiets ik naar huis. De frisse lucht doet me dan altijd goed. Het klinkt voor veel mensen heel raar, maar als ik naar huis loop voel ik me vaak heel blij en voldaan. Als ik thuiskom na een wake, ga ik douchen. Ik zeg altijd dat ik dan letterlijk en figuurlijk een wake van me afspoel.
Daarna stuur ik het waakverslag naar de coördinator. Afhankelijk van mijn bevindingen van die nacht, maak ik een afspraak met de coördinator voor een nagesprek. Zaken en ook vragen die belangrijk zijn voor collega-wakers noteer ik en breng ik in op de volgende vrijwilligersavond voor het Thuiswaken ( 1x per maand).
Daarna ga ik naar bed, en val dan onmiddellijk in slaap tot ongeveer twaalf uur. Voel me dan goed en kan gewoon verder met waar ik bezig was.
Martijne
Attent
In deze rubriek geven we aandacht aan acties, schenkingen, publiciteit, etc. die de bedoeling hebben het werk van VPTZ Wijchen te ondersteunen. Een kleine bloemlezing:
In de afgelopen drie maanden is er wel vijf keer een collecte gehouden na afloop van een gedachteviering, afscheidsdienst of uitvaart. En dan te weten dat er zo veel goede doelen zijn die allemaal om onze aandacht vragen. Zo mooi dat ons werk dan niet vergeten wordt.
Ook het behoud van leven wordt gevierd: na het herstel van de zieke partner ontvingen we een schenking van €250! En enkele dagen daarvoor een nog ruimere spontane gift. Zo maar… we weten de reden niet. Geweldig toch!
HOSPICE EN THUISWAKEN WIJCHEN ONTVANGEN MOOIE DONATIE VAN RABOBANK
Op dinsdag 4 juni kregen Rob, Jolette en Tjitske een cheque overhandigd door Martin Visser (directeur Bedrijven) en Piet Philipsen (ledenraad) van Rabobank Rijk van Nijmegen. Het was nog even een verrassing welk bedrag er op zou staan. Rob en Jolette (bestuursleden) hadden een tijdje geleden een aanvraag ingediend voor het lustrum van Het Hospice en het 30-jarig bestaan van Thuiswaken Wijchen in 2020. Een speciale lustrumcommissie is al bezig met het uitwerken van allerlei plannen. Wat er zeker gaat komen is een symposium voor genodigden uit het netwerk en alle Wijchenaren die belangstelling hebben. Voor dit onderdeel was een donatie gevraagd. Van 17 t/m 29 mei konden Rabobankleden stemmen op hun favoriete clubs via de Rabobank Clubkas Campagne. In totaal zijn er 6766 stemmen uitgebracht op 294 clubs/verenigingen/stichtingen die zich hadden aangemeld. Met 819 stemmen op het Hospice kwamen wij op de bovenste plaats en dat leverde maar liefst € 6.330,87 op! Een fantastisch resultaat! Wij willen iedereen bedanken die op ons gestemd heeft! Het is geweldig dat zoveel mensen ons een warm hart toedragen.
We hebben al eens geschreven over gasten die grotendeels opknappen en dan na enkele maanden, meestal met een mengeling van blijheid en weemoed, ons verlaten. Zo is recent een mevrouw overleden die enkele jaren geleden onze gast was. Na al die tijd zijn we niet vergeten: de gift van de dochter kwam uit een heel ver buitenland, maar bereikte ongeschonden onze penningmeester.
Ons rest enkel dankbaarheid. Harrie
Gedicht
Zoals de zachte nachtgeluiden Stil komen dwalen in je droom Raken gedachten je soms aan
Dat moeders ook dood kunnen gaan Dat vaders wel eens kunnen huilen En dat je nooit weet wat er komt
Hoe kun je een gedachte laten zwijgen? Het zijn net vlinders, hoe kun je vlinders slaan?
De lente is in aantocht. Stiekem hebben we er al wat van mogen zien. Prachtige zonnige dagen en de bloembollen die tevoorschijn komen. Sommigen uitbundig zoals de narcissen en anderen heel voorzichtig, zoals de tulpen. Het is wel even schrikken als het weer dan ineens omslaat en ons overvalt met stormen, regenbuien en harde windstoten. Zoals het weer is, is ook vaak het leven. Soms uitbundig en vrolijk en soms stormachtig, koud en donker. Soms zien we mooie dingen aankomen en soms worden we overvallen door iets onverwachts verdrietigs. Voor ieder is het heel verschillend wat het leven brengt. In ons Hospice en bij mensen waar we thuis waken zien onze vrijwilligers vaak een heel leven voorbij komen. Mensen vertellen hun bewogen levensverhalen en het is, zoals Martijne in het stukje over Thuiswaken schrijft, “elke keer een bijzonder gegeven dat ik binnen mag komen en aanwezig mag zijn”.
Over het leven praten en wat het brengt, of gebracht heeft, dat doen mensen wel met elkaar. Over de dood praten, dat is moeilijk. Het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid Gelderland organiseerde een publieksdebat in Lux in Nijmegen over leven en dood. In deze editie neemt Marja u mee met een beschrijving van die avond.
Nog even weer weg van de lente naar winterse omstandigheden. Wat reden de heren van de Carbadge run een barre tocht over sneeuw en ijs. Koude omstandigheden, maar een groot avontuur in hun levensverhaal en een warm gebaar richting ons Hospice. En wist u dat prins carnaval en burgemeester en wethouders kunnen schilderen? Wij ook niet. Maar gezien de opbrengsten van de zeer spontane veiling voor ons Hospice doen zij dat niet onverdienstelijk. Dank en hulde voor deze mooie Wijchense spontaniteit. Tenslotte kunt in deze editie kennismaken met Anja van Baardewijk als nieuwe secretaris in het bestuur. Zij stelt zich voor en geeft een klein kijkje in haar levensverhaal.
Elk jaar herdenken we samen met vrijwilligers en nabestaanden in een herdenkingsbijeenkomst de levensverhalen van degenen die wij het afgelopen jaar hebben mogen bijstaan in hun laatste weken, dagen of soms maar uren. Het deed de aanwezigen duidelijk goed om met elkaar te praten, te herdenken en de koude storm en regen die rouw en verlies met zich meebrengen even te delen. Het was een warme bijeenkomst. Warm als de zonnestralen in de lente.
Tjitske Huender Directeur
Even voorstellen
Een nieuw bestuurslid: Anja van Baardewijk-Joosten
Graag stel ik me aan u voor: Anja van Baardewijk-Joosten, sinds oktober secretaris van het bestuur. Ik ben 51 jaar en ik heb -behalve tijdens mijn studietijd- altijd in Wijchen gewoond.
Ik ben getrouwd met Erwin en samen hebben wij drie kinderen: Tim (23) Lieke (21) en Kars (20), alle drie thuiswonende studenten.
Na mijn opleiding Bejaardenwelzijnswerk heb ik eerst 11 jaar gewerkt voor de Stichting Welzijn Ouderen Beuningen en vervolgens voor de Stichting Welzijnswerk Ouderen Nijmegen. Deze organisatie is inmiddels gefuseerd en nu werk ik voor Sterker sociaal werk, in de functie van directeur bedrijfsvoering.
In mijn vrije tijd ben ik graag maatschappelijk betrokken. In het verleden bijvoorbeeld bij de school van mijn kinderen en de hockeyclub. Maar ook in diverse besturen, bijvoorbeeld in het bestuur van het Mozaïek in Wijchen. En als dirigent van enkele (kerk)koren. Betrokken zijn bij een organisatie die betekenisvol is voor mensen stond al een poosje op mijn wensenlijstje. De vacature voor secretaris van het bestuur van Hospice en Thuiswaken sprak mij dan ook meteen aan.
Afgelopen zomer mocht ik in Nijmegen ervaren hoe belangrijk het werk van de vrijwilligers Thuiswaken is. Dankzij deze vrijwilligers hebben wij als mantelzorgers van mijn -inmiddels overleden- schoonvader de zorg kunnen volhouden.
Ik heb groot respect voor de vele vrijwilligers die betrokken zijn bij het Hospice en het Thuiswaken in Wijchen. Ik draag heel graag mijn steentje bij aan goede en betrokken palliatieve terminale zorg in Wijchen.
Thuiswaken in grote lijnen
Een thuiswaker helpt vrijwillig bij de zorg in de laatste fase van het leven van een zieke medemens. Mogelijk kent u Thuiswaken onder een andere naam. Namelijk de afkorting VPTZ (vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg) of de naam VPTZ Wijchen. Het belangrijkste wat een thuiswaker doet is ‘er zijn’. Zij zijn aanwezig bij de zieke en bieden hulp die mantelzorgers ook bieden, bijvoorbeeld waken. Dit kan zowel ’s nachts als overdag zijn. Een thuiswaker is er!
Een aanvraag voor Thuiswaken komt binnen bij de coördinatoren. De aanvraag kan gedaan worden als de behandelend arts een terminaal verklaring heeft uitgeschreven. Dit kan een arts doen als de verwachting is dat de cliënt binnen drie maanden zal overlijden. Aanvragers kunnen mantelzorgers zelf zijn, thuiszorgorganisaties zoals bv ZZG en Buurtzorg, huisartsen of ziekenhuizen.
De coördinator gaat op bezoek om kennis te maken en overlegt of de thuiswakers de gevraagde hulp kunnen bieden. Ze geven informatie aan de familie en de thuiswakers wat ze kunnen verwachten en maken in overleg een planning. Ze zijn de link tussen familie, professionals en de thuiswakers. Ook zijn de coördinatoren achterwacht en kunnen de thuiswakers altijd een beroep op hen doen.
De meeste waken zijn voor de nachten van 23.00 uur tot 07.00 uur de volgende ochtend. Inzet overdag of de avond is zeker ook mogelijk, maar komt nog wat minder voor. Inzet is altijd om de mantelzorger te ontlasten en de cliënt te ondersteunen. De vrijwilligers stemmen allemaal hun activiteiten af, in overleg met de persoon in terminale fase en de familie. Dit kan uiteenlopen van een gesprek tot het aanwezig zijn bij een rustig slapende cliënt. Thuiswakers vervangen de mantelzorgers en zullen geen zorgtaken uitvoeren waar de verpleging voor komt. Wel zijn ze er om het zo comfortabel mogelijk te maken voor de cliënt, te helpen en indien nodig hulp in te schakelen. Soms blijft de familie erbij en waak je samen.
“Er zijn” van de vrijwilliger geeft rust aan de mantelzorger om energie op te doen en de cliënt heeft iemand die er voor hen is.
Goed observeren en verslag uitbrengen aan de andere verzorgers geeft een stukje informatie waarop de zorg op maat gegeven kan worden. Het werken binnen de organisatie Thuiswaken Wijchen geeft de mogelijkheid onze ervaringen te delen, van elkaar te leren en elkaar vragen te kunnen stellen. De organisatie geeft ons de veiligheid dat wij er niet alleen voor staan.
Het is voor mij elke keer een bijzonder gegeven dat ik binnen mag komen en aanwezig mag zijn bij het proces voordat iemand zijn/haar de laatste reis begint. In de komende edities hoop ik er meer in detail over te kunnen vertellen.
Martijne
Dood of Leven? Een verslag.
Op maandagavond d.d. 28 januari j.l. vond er een interessante lezing plaats in Lux 7 over het levenseinde. Uit de website van Lux: opeens krijg je het nieuws te horen: je bent ziek en wordt niet meer beter. De dood wordt in een klap actueel, maar het leven gaat nog door. Toch hebben we het vaak niet over de laatste levensfase, zelfs als het sterven aanstaande is. De avond was heel divers, een echte doe-avond. De aanwezigen waren allemaal mensen die met stervenden hebben te maken: vrijwilligers, dus mensen zoals wij, mantelzorgers, hulpverleners ect.
Er was een lezing van Judith Prins, hoogleraar aan het U.M.C. Radboud, over kankerpatiënten. Zij benadrukte dat er bij de mantelzorgers en hulpverleners respect zou moeten zijn voor de fase van ontkenning. Het halen van de patiënt in de realiteit helpt niet bij het verwerkingsproces, zeker niet wanneer de diagnose net is gesteld en meegedeeld. De ontkenning heeft een functie. De patiënt is nog niet aan het sterven toe.
Jeanne Rens en Jacqueline van Meurs belichtten vanuit hun werk als pastoraal werkers de behandeling van mensen aan hun levenseinde. Voor hen zijn de patiënten vaak wildvreemden. Met luisteren kun je toch, als de patiënt dat wil, een intieme sfeer bereiken.
Rob van Ham haalde ons van onze stoelen met oefeningen over loslaten. In tweetallen lieten we ons leiden door de ruimte. Na een korte onderbreking volgde de omkering. Zo leerde je beide kanten van het loslaten kennen, we werden dus gemixt en leerden het treden uit je “comfortzone” kennen.
Jesse Boon van het Death Café vertelde ons dat ontmoeten het belangrijkste is wat er gebeurt in de samenkomsten. We werden verdeeld in groepen van 10 personen en vertelden onze eigen ervaringen met doodgaan en luisterden naar de anderen. We zaten in een kring en hoorden de verhalen van totaal vreemden aan. Het gezamenlijke aan deze oefening was dat de aanraking met de dood een leven lang mee kan gaan.
In de pauze zagen we een mimespel van enkel vrouwen. De enige muziek die te horen was kwam van een violiste. Allen waren in het zwart gekleed. Ieder kon de inhoud anders ervaren. Mij trof het mysterie van de dood. Ik heb ademloos staan kijken. De simpele muziek en het spel zonder tekst waren een verademing in de jachtige wereld van vandaag.
Marja
Witte dâ
Het was een rustige winter, dat mogen we wel zeggen. Maar in het Hospice zag het er vaak anders uit. Meestal waren alle vier de kamers bezet en even kwamen we handjes te kort. Dat werd opgelost door sommige diensten met drie in plaats van twee vrijwilligers te draaien. In het afgelopen kwartaal hebben we elf gasten begroet in het Hospice en heeft de groep Thuiswakers bij negen terminale zieken gewaakt.
De redactie heeft met lede ogen afscheid genomen van Marion Meij. Met haar interviews heeft zij ervoor gezorgd dat u kennis maakte met veel mensen die in onze organisatie actief zijn en waaruit hun werk bestaat. Maar ze ging ook buiten de deur kijken: zoals de bloemist die iedere week voor een kunstig boeket zorgt. Inmiddels is Martijne van Asten Laane toegetreden tot de reactie. Daar zijn we heel blij mee want zij werkt als thuiswaakster en zal u in de toekomst meenemen in dit boeiende en o zo belangrijke werk.
Zaterdag 16 maart vond in De Schakel de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst plaats. Dan herdenken we de overledenen van het afgelopen jaar die in het Hospice verbleven of waar onze Thuiswakers zich voor hebben ingezet. Dat doen we samen met de familieleden, vrijwilligers, medewerkers en enkele verpleegkundigen. Altijd weer opgeluisterd door ons eigen koor onder leiding van Hans Elbers.
De gedichten die werden voorgelezen, de muzikale intermezzo’s en de beschouwingen wisten ook dit jaar weer een gevoelige snaar te raken. Het openingsgedicht “Hoe zal het zijn” trof ons zo zeer dat we het gekozen hebben als slotgedicht van deze Vier Jaargetijden. Het oplezen van de namen van de 63 overledenen raakte weer alle aanwezigen en maakte veel indruk. Na afloop zorgde koffie, thee en vele gesprekken voor een ontspannen moment.
Harrie
De spil van het Hospice
Op een centraal punt van ons gebouw zit een klein kantoor met veel glas. Tijdens kantooruren zie je daar meestal iemand driftig tikkend op een toetsenbord, of aan de telefoon en anders met iemand in gesprek. Dat is onze coördinator, de spil van het hospice. Zo iemand moet dus veel te vertellen hebben en dus laten we beide coördinatoren, Jessica Reijnen en Tine Boes, aan het woord. Het is voor hen een duobaan en tijdens vrije dagen en in de weekenden zijn er vrijwillige coördinatoren beschikbaar.
“Wat doet een coördinator?”, is onze eerste vraag, waarop Jessica de essentie meteen te pakken heeft: “Een coördinator is een beetje manusje van alles omdat die overal verstand van moet hebben en overal inzetbaar moet zijn.” En dan volgt er een hele lijst met activiteiten waarbij de zorg voor de vrijwilligers als eerste aan bod komt en meteen daar achteraan de belangrijke rol voor de gasten, want: “We doen het opnamegesprek, bewaken dat de zorg goed blijft lopen, zijn contactpersoon voor de familie en als een gast overlijdt zijn wij daar spil in.” Maar daarmee zijn we er nog niet, want het Thuiswaken is het tweede werkgebied. Denk aan een kennismakingsgesprek thuis en als de wakes eenmaal lopen zijn de coördinatoren het aanspreekpunt voor de thuiswaakvrijwilligers en de familie”. Na elke nacht is er contact met de thuiswaker en iedere maand een uitgebreid overleg met de hele groep. Tine maakt duidelijk dat de organisatie een levendig geheel is waar altijd aandacht voor moet zijn. Ze noemt het klein beleid of finetunen: “ Als mensen vinden dat iets niet lekker loopt dan moeten we beleid bijstellen.”
Hoe word je dan coördinator en moet je daarvoor een medische achtergrond hebben? Tine vertelt dat ze in het verleden gestart is met een medische opleiding maar dat dit op haar pad kwam toen ze hier al enkele jaren als vrijwilliger werkte. Jessica was maatschappelijk werker en reageerde op een advertentie in de Wegwijs. En waar wordt dan op gelet bij zo’n sollicitatie? Jessica meent dat haar ervaring er voor zorgde dat ze weet hoe ze gesprekken moet voeren: “Ik schrik nergens voor terug en blijf rustig in situaties die spannend zijn.” Tine denkt dat een open houding en een groot empathisch vermogen, belangrijk zijn. Verder moet je flexibel zijn in je tijd. “We zijn hier van 9 tot 5 zichtbaar aanwezig en daarnaast 24 uur bereikbaar en indien nodig oproepbaar.”
Wat haal je er zelf uit?” is onze volgende vraag. Voldoening, zeggen ze beide. Tine geeft twee voorbeelden. Een gast zou nog een laatste bezoek afleggen met behulp van de wensambulance. De situatie verslechterde en het lukte ons dat te vervroegen zodat het op het nippertje toch nog gelukt is. Of als je ziet dat een familie zo mooi afscheid kan nemen. “Dat zijn ook voor ons kippenvelmomentjes. Daar staan we niet anders in dan de vrijwilligers.” Dat je samen met de vrijwilligers zoveel kunt doen voor onze gasten, geeft ze ’s avonds thuis vaak een intens gelukkig gevoel.
Het blijkt ook een zware baan te zijn. “Het wordt zwaar door de emoties van de gasten, de familie, de vrijwilligers en die van jezelf”, vertelt Tine. We begeleiden ze allemaal “maar bij ons houdt het wel op, daarom houden we wel oog voor elkaar.” Of gesprekken met vrijwilligers over dingen die niet goed gaan: “Hoe spreek je mensen aan die hier met hart en ziel komen om iets te brengen?” Een organisatie met 90% vrijwilligers functioneert echt anders. Jessica kwam een half jaar voor de opening van het hospice in dienst en de aanname en selectie van meer dan zestig vrijwilligers, samen met haar collega, werd haar leerschool. En er was al veel ervaring opgedaan met de vrijwilligers van het thuiswaken, dat inmiddels al twintig jaar draaide. Hoe je ze schoolt, enthousiast houdt voor dit werk en nog veel meer.
En hoe selecteer je vrijwilligers? Er zijn enkele factoren die duidelijk te herkennen zijn: “We kijken naar leeftijd, inzetbaarheid, psychische gesteldheid en lichamelijke belastbaarheid”. En daarna komt het onderbuikgevoel…. “Heeft iemand een prettige persoonlijkheid, past die binnen de groep, zien we iemand alleen op een kamer met een gast, vertrouwen we dat?” Verder blijkt het moeilijker te zijn om thuiswakenvrijwilligers te werven. Dat werk doe je immers in je eentje, meestal ’s nachts. Het is een andere verantwoordelijkheid en blijkt vaak een intense beleving te zijn. Een thuiswaker kan zo in het hospice werken maar een hospicevrijwilliger laten thuiswaken lukt niet zo maar.
We gaan afsluiten. “En wat je ook nodig hebt is een goede collega. Dit is een vak dat je niet alleen mag doen in mijn optiek”. Daar is Jessica heel stellig in. En tot slotte: “Het Thuiswaken en het Hospice kunnen niet bestaan zonder de tomeloze inzet van vrijwilligers. Dat is ons kapitaal. Het klinkt afgezaagd, we beseffen het iedere dag, omdat vrijwilligers hier met liefdevolle inzet werken, kunnen wij dat ook doen”.
Lea (gastredacteur) en Harrie
Attent
In februari reden drie Wijchenaren 2500 kilometer door de barre Scandinavische winter. Voor de kick én om ons te sponsoren. Toen ze terugkwamen scheen hier de zon en was het op de Markt 16 graden. Voor velen een prima moment om een terrasje te pikken. Wij werden daar ook uitgenodigd, niet voor een pilsje in de zon maar om een reusachtige cheque in ontvangst te nemen. John Cornelissen, Wiel Gerrits en John van Thiel bleken €4350 bij elkaar gereden te hebben. Als ik ga autorijden kost het me alleen maar geld. Onze directeur, Tjitske Huender, wist wel dat we iets konden verwachten. Maar zovéél….
Giften komen ook heel stilletjes binnen. Vaak van nabestaanden. In de afgelopen maanden een totaal van wel €2.291,-. Waaronder een mooi bedrag dat gedoneerd werd door een familie van iemand bij wie we thuis gewaakt hebben.
En van het schoonmaakbedrijf AMC krijgen we een jaarlijkse ondersteuning van €500,- De Kerken vergeten ons ook niet: Diaconie van de gemeente Wijchen en die van Maas & Waal schonken ieder €500.
Er komen zelfs giften uit het buitenland. Eind vorig jaar werden we benaderd door een echtpaar uit Engeland dat een band heeft met Wijchen. Ze waren zo onder de indruk dat er een mooi bedrag werd overgemaakt. Recent is er contact gezocht door iemand uit Canada. Deze dame had vernomen dat een dierbare vriend van haar het in zijn laatste weken erg fijn heeft gehad in ons Hospice en wil daar graag met een donatie haar dank voor uitspreken.
Kleurrijk Jaar was dit jaar het motto van Wijchens carnaval. De uitbaters van Het Witte Paard lieten daarom de Prins en zijn gevolg en Burgermeester en Wethouders schilderijen maken. Welke stimulerende middelen er gebruikt zijn valt niet meer te achterhalen maar het resultaat was van een dusdanig hoogstaand niveau dat iemand begreep dat dit geld waard was. Spontaan ontstond er een collecte in de zaal, werd er een veiling georganiseerd en vastgesteld waar het geld naar toe zou gaan. En zo kwam het dat de zondag daarna onze huiskamer vol liep met carnavalisten en de vier “kopers” van de kunstwerken. Tijdens deze extra ingelaste “pronkzitting” memoreerde voorzitter Rob Jeurissen hoe bijzonder het is dat tijdens het feest waarbij we de dagelijkse sores opzijzetten, mensen ook stilstaan bij de andere kant van het leven. Wat brachten ze mee? Een cheque van €1500 en een plastic beker met tachtig losse Euro’s!
We zijn allemaal opgegroeid met het begrip “iemand in de bloemetjes zetten”. Bloemenhuis Coryan uit Winssen brengt dat in de praktijk en heeft besloten om iedere maandag bloemen te brengen naar de Hospices van Druten en Wijchen. Afwisselend zorgen enkele vrijwilligers er voor dat op maandagmiddag uit die bossen prachtige arrangementen ontstaan. Een aardig initiatief waar we helemaal blij van worden. Immers: “Zeg het met bloemen”. Toen de fotograaf langs kwam was Trudi de gelukkige van de week.
Harrie
Gedicht
Hoe zal het zijn ?
Hoe zal het zijn als het straks lente is en alles fris en vrolijk wordt, het tere groen wat ontspringt en al het andere mooie wat met het voorjaar te maken heeft en jij er niet meer bent?
Hoe zal het zijn als het straks zomer is en alles bruist van tomeloze bloei, als men met vakantie gaat of juist weer thuiskomt van een fijne reis en jij er niet meer bent ?
Hoe zal het zijn in het najaar van de dagen, als de warme tinten overheersen, de bladeren vallen en ieder nageniet van wat er te genieten valt, ondanks storm, regen en wind en jij er niet meer bent?
Hoe zal het zijn als daarna koning winter intocht houdt, en die speciale dagen in december als ieder warmte zoekt bij elkaar, en jij er niet meer bent?
Ik weet het niet, ik wil het nog niet weten.
Ik hoop alleen, dat nu jij er niet meer bent, ik elke lente, zomer, herfst en winter me zal herinneren aan samen met jou, als het allermooiste moment.
De dag dat ik dit voorwoord schrijf is een grijze dag. Een van de donkere dagen voor de kerst, zeggen ze dan. In deze donkere dagen gaan overal lichtjes aan. We versieren onze huizen, de straten, en onze tuinen met lampjes. Lichtpuntjes zijn dat voor iedereen in dagen die buiten donker zijn. De donkere dagen voor kerst doen mij denken aan de dagen die onze gasten en cliënten en hun naasten mee kunnen maken. Naar het einde van het leven toe zijn er donkere dagen. Maar gelukkig zijn er zeker ook lichtpuntjes in deze dagen. Er zijn warme momenten met familie en andere naasten, er kan genoten worden van een lekkere maaltijd, er zijn mooie gesprekken. De vrijwilligers van Thuiswaken en Hospice Wijchen bieden dit soort lichtpuntjes. We kijken terug op een mooi jaar waar we met bijna 100 vrijwilligers lichtpuntjes hebben mogen bieden aan een record aantal van 50 gasten in het Hospice en aan 15 cliënten thuis.
Zo terugkijkend op het jaar 2018 is er veel waar we dankbaar voor mogen zijn.
In deze editie leest u hoe onze vrijwilligers blijven werken aan hun eigen deskundigheid, zodat ze er voor onze gasten en cliënten kunnen zijn. Mooi dat er zoveel vrijwilligers zijn die zich zo met hart en ziel inzetten, dank daarvoor.
In deze editie leest u het verhaal van een van onze gasten die vanuit het hospice weer naar een nieuwe woning is gegaan. Ook dat komt een enkele keer voor. Mooi dat er zoveel gasten, cliënten en familieleden zijn die ons het vertrouwen hebben gegeven om een lichtpuntje te kunnen zijn, dank daarvoor.
In deze editie leest u over de Stichting Vastgoed, over hoe de Stichting Vrienden de grote donateurs heeft bedankt en over een mooie donatie die er volgend jaar weer aankomt. Mooi ook dat er steeds zo vele mensen en bedrijven zijn die met donaties en giften ons werk mogelijk maken, dank daarvoor.
We kijken dankbaar terug op het afgelopen jaar en met energie en vol nieuwe plannen naar het nieuwe jaar. Ik wens u een mooie winter, met warmte en licht binnen als het buiten koud en donker is.
Tjitske Huender Directeur
winter in Leur
Stichting vastgoed VPTZ Wijchen
In de herfstuitgave bezocht ik de Stichting Vrienden VPTZ Wijchen en vandaag ben ik bij de Stichting Vastgoed VPTZ Wijchen: de tweede tak van onze organisatie. Ik ontmoet de drie bestuurders, Paul Kokke (voorzitter), Ronnie Reijnen (penningmeester) en Ton van Dillen (secretaris), bij laatstgenoemde aan de huiskamertafel. De heren zijn vanaf het prille begin al betrokken bij de initiatieven om in Wijchen een hospice te realiseren en daarom verbaast het mij niet dat ze het liefst alle tijd zouden willen praten over die geweldige beginperiode, die gekenmerkt werd door dadendrang en enthousiasme. “Dat was toch een mooie tijd!”. Maar tja, ik wil graag naar het heden… OK, eerst nog een tussendoortje: ik blijk me op historische grond te bevinden, want hier zaten tien jaar geleden voor het eerst zes mensen om de keukentafel die daar besloten om hun schouders te zetten onder het oprichten van een hospice. En de drie mannen die ik hier ontmoet waren daar bij…
De hamvraag van vandaag is natuurlijk wat de taak is van de Stichting Vastgoed VPTZ Wijchen? Paul Kokke verwoordt het kernachtig: “Veiligstellen van het pand. Het hospice is tot stand gekomen dankzij de Wijchense bewoners en bedrijven”. En Paul legt ook uit dat deze aparte stichting er voor zorgt dat het eigendom van het gebouw nooit verloren kan gaan. De stichting bezit en beheert het gebouw en de inventaris. Daarnaast is ze verantwoordelijk voor het onderhoud, waarbij ze een beroep kan doen op de handige mensen van de klusgroep en op de huismeester. “En we moeten zorgen dat het pand blijft voldoen aan de wettelijke eisen”, vertelt Paul. “En die zijn niet mis want we moeten voldoen aan de eisen voor een zorginstelling”.
Al met al dus een flink pakket en dat kost toch wel een paar centen? Daar weet penningmeester Ronnie Reijnen weer veel van te vertellen. Voor het pand met inventaris lenen we geld van de Stichting Vrienden VPTZ Wijchen. Voor onderhoud en instandhouding doneren “de Vrienden” een jaarlijkse bijdrage, waarmee wij moeten zorgen dat gebouw en inventaris 100% in stand blijven. Paul vergelijkt het Hospice met een pension: “Wij verhuren eigenlijk kamers aan de gasten en ontvangen ook de relatief geringe eigen bijdrage van de gasten”. “En omdat wij geen giften ontvangen hebben we geen ANBI-status”, vult Ronnie aan. (Noot redactie: het is fiscaal aantrekkelijker om een gift te doen aan een goed doel met een ANBI-status).
En of het veel werk is om de Stichting te runnen? Onmiddellijk wijzen twee handen naar Paul. “Hij heeft het meeste te doen, want Paul regelt het werk met betrekking tot het gebouw en de inventaris”. “Maar we zitten nu ook in een stabiele situatie. Dat was in begin wel anders”.
“Passie en nuchtere bedrijfsvoering”, vertelt Ton “en daar een goede balans in vinden dat is nodig om dit op te bouwen en te laten functioneren”. Ton kijkt ook nog verder: “Er moet geborgd worden dat de bestuurders het in de toekomst goed blijven doen. En het werk dat door de oprichters is ingezet, moet in hun filosofie worden voortgezet. Ook daar zijn we mee bezig”.
We sluiten af met een fotomoment in de tuin. En dat de zware verantwoordelijkheid toch ruimte biedt voor ontspanning en gezelligheid onder elkaar, steken ze hier niet onder stoelen of banken.
Harrie
Wat gebeurt er als je tijd in het hospice erop zit?
Op bezoek in de Meander (woon-zorgcentrum in Wijchen) bij een ex-gaste, of hoe noem je zo iemand? Lijkt het geen toeval dat deze mevrouw in de Meander is gekomen? Zij meandert haar hele leven. Gaat mee met de stroom. Ze weet van aanpassen en is van nature een nuchter en positief mens.
Wat gebeurt er als je een half jaar in het hospice in Wijchen bent? Gelukkig gaat daar de verwijzer (huisarts) uiteraard in overleg met de ZZG en coördinatoren over. De familie wordt hierin ook betrokken. Het is wettelijk vastgelegd, dat gasten in het hospice een terminaal-verklaring nodig hebben van hun huisarts. Daar staan drie maanden voor en dit kan eventueel nog een keer met drie maanden verlengd worden. Langer mag niet. Zo is het ook met mevrouw gegaan. En natuurlijk wordt er uiteraard naar de beste mogelijkheid gezocht.
Hoe heeft u de periode in het hospice ervaren? Heel goed. Uiteraard was het in het begin wennen en je beseft dat dit je laatste “huis”is. De verhuizing is door mijn familie gedaan. Vaak kwamen mijn kinderen, kleinkinderen (dol op de chocolademelk uit de automaat) vrienden enz. op bezoek. En gelukkig mocht ik de vertrouwde spulletjes van thuis uitstallen. Tussen mijn Afrikaanse olifanten voelde ik me aardig thuis. Wel gaat het in het begin langs je heen en je hoort de helft maar, van wat er wordt verteld. De prettige gasten waar ik goed contact mee had vond ik belangrijk. Regelmatig hebben we samen in de huiskamer gegeten. Het eten was heerlijk. En vlak voor Pasen kwamen er lammetjes op bezoek. Fijn was de ontzettend goede hulp van de dames van de ZZG die me nog steeds helpen in de Meander. De vrijwilligers. En natuurlijk ’s nachts de aanwezigheid van de nachtzuster/broeder. Ze mist (broeder) Dennis vertelt ze. Die kon haar zo goed in bed helpen en ’s nachts kon ze haar verhaal aan hem kwijt. Ze verklapt, dat ze later “gebruik” van hem heeft gemaakt. Het instappen in bed lukte haar na een tijdje. Maar ze vond de aandacht zo fijn. Dus wachtte ze tot zijn dienst om 22.45 uur begon. Een beter hotel vind je niet! Het wennen was heel dubbel. Je weet dat er een eind aan je leven gaat komen, maar je aanpassen is ook aan de orde.
En toen nog een keer verhuizen wat deed dat met u? Zo vreemd, ik wist dat het moest, maar je geest moet dan zo omschakelen. Je krijgt een herkansing, maar je dacht dat je in het hospice zou sterven. De zes maanden zijn voorbij en er wordt over de mogelijkheden gesproken en duidelijk overlegd met mij en ook de dochters. En weer de familie die alles over moet brengen ook je oude huis moet opgezegd worden. Maar dan is het weer slikken en doorgaan. Je kunt wel verdrietig zijn. Eventjes dan maar. Het is voor mij geen oplossing hierin te blijven hangen. En met positiviteit kom je er wel. Ik heb hier goede verzorging en mijn kinderen en kleinkinderen komen vaak. Ik kook voor mezelf. Dus ben tevreden ook al is het aanpassen. Weer dat meanderen ofwel vlechten zoals ook het riviertje doet.
De eindconclusie is dat verzetten geen optie is, maar dat het meegaan met de stroom haar goed bevalt. Hoe moeilijk ook. Haar positiviteit heeft veel in haar leven gebracht. Dit brengt ze ook over op haar medemens. Ze eindigt haar gesprek dan ook met: “neem een dropje of een lekker snoepje van de schaal”.
Prachtige vrouw met veel liefde in haar die het leven neemt zoals het is.
Marja en Marion
Witte dâ
Verzorging en verpleging liggen bij ons in de handen van ongeveer 10 verpleegkundigen en 75 vrijwilligers. Die werken goed samen maar kan altijd beter. Dat ontdekte verpleegkundige Annemarie toen zij dat onderzocht in het kader van haar scriptie voor HBO-V, niveau 5. Ze heeft tientallen door ons ingevulde vragenlijsten doorgespit, geëvalueerd en heeft daaruit conclusies getrokken. Het resultaat was zo interessant dat er recent twee focusgroepen overlegd hebben welke verbeteringen wel nodig zijn. Je zet dan vijf verpleegkundigen en zeven vrijwilligers anderhalf uur rond de tafel en dan boek je resultaten. Na afloop hoorde ik coördinator Jessica tegen Annemarie zeggen: “we hebben goud in onze handen”. En dan bedoelt ze waarschijnlijk niet haar trouwring.
Op 19 september konden de vrijwilligers kennismaken met “Intervisie”. Dit is een zelfhulpmethode waarmee collega’s elkaar helpen om beter te worden in hun werk. Je behandelt dan in een groep van 7 á 8 personen, problemen op de werkvloer. Helga Klaarhamer gaf die avond een inleiding in deze methodiek. De eerste groep is inmiddels opgestart.
In het Herfstnummer kwam het werk van de Stichting Vrienden VPTZ Wijchen aan bod. Op 25 september hadden “de Vrienden” een bijeenkomst georganiseerd met de certificaathouders. In zijn inleiding keek Rob Jeurissen terug op alles wat er gerealiseerd is. Daarna nam Fons Bartray het woord en vertelde hoe erkentelijk wij zijn voor de financiële steun door de certificaathouders en gaf hen inzicht in de ontwikkelingen. Vrijwilligers Els en Karin en directeur Tjitske Huender vertelden over hun inzet en ervaringen en beantwoordden ook vragen uit de zaal. Prof. Kris Visser was uitgenodigd om te spreken over kwaliteit in de palliatieve zorg. Hij schetste de ontwikkelingen in Nederland en het belang van de palliatieve en terminale zorg. De kern van zijn betoog: we moeten met elkaar praten over het naderend levenseinde en artsen en zorgverleners moeten dit gesprek openen. Want we krijgen er allemaal eens mee te maken.
Op de Markt werd 30 september de tweejaarlijkse Gezondheidsmarkt gehouden. Ook VPTZ-Wijchen was met een stand aanwezig. Behalve gezondheid lokte het mooie weer de nodige bezoekers. Er waren vele vragen aan onze vrijwilligers en daarnaast was er het mooie fotoalbum met impressies van ons werk. Voor sommigen was dat genoeg om te overwegen zelf vrijwilliger te worden. En we hadden nog meer te bieden: een open dag in het Hospice! Juist rond die tijd waren er geen gasten. Voor ons een wel zeer vreemde gewaarwording, maar mooi voor de mensen die na de markt doorreden om het Hospice eens van binnen te bekijken. De leegstand duurde maar een dikke week en niet veel later waren alle vier de kamers weer bezet.
Regelmatig organiseren de verpleegkundigen van de ZZG Zorggroep voor ons een studieavond over veelvoorkomende ziektebeelden. 22 november was er een grote opkomst toen verpleegkundige Karina de vele facetten van het stervensproces besprak. Het bleek een indringend thema te zijn: twee uur later, na veel informatie opgenomen te hebben, veel vragen en gevoerde discussies, ging het bij de kapstok nog gewoon door!
Deze herfst zijn weer vier nieuwe vrijwilligers gestart. De opzet van de opleiding is nu wel veranderd. Men doorloopt eerst een stage. Een aspirant vrijwilliger mag 4 diensten meelopen, ieder tijdslot één keer. Tijdens deze diensten komen er een aantal onderwerpen aan bod en word je ingewerkt in het reilen en zeilen van het hospice. Na iedere dienst wordt er kort geëvalueerd en na de vierde dienst besluit je met een coördinator of je verder gaat en zo ja, dan volgt de theoretische en praktische training. De redactie wenst hen veel voldoening van hun werk.
De sfeergroep heeft weer de handen uit de mouwen gestoken. De dag na Sinterklaas heeft zij het interieur in een gezellige kerststemming gebracht. De klusgroep nam de buitenkant voor haar rekening. In ieder tuintje staat nu een verlicht boompje en rond de ingang hangen honderden lampjes. Zij hebben zich niet gestoord aan de Sint: op de dag dat zij ons gebouw kerstklaar maakten liep deze nog overal in Wijchen rond.
Op 14 december was in de gezellige ontmoetingsruimte van de Meander de jaarlijkse kerstbijeenkomst voor de vrijwilligers. Voorzitter en directeur konden met trots terugblikken op het afgelopen jaar en keken vooruit naar de plannen voor het volgende jaar. Coördinator Tine Boes stond stil bij de vrijwilligers die ons verlaten hebben en verwelkomde de nieuwe lichting die ons komt versterken. En toen mochten we genieten van een heerlijk buffet, gezellige gesprekken en ons eigen onvolprezen vrijwilligerskoor onder leiding van Hans Elbers
In de afgelopen drie maanden hebben we acht gasten mogen ontvangen in ons Hospice en zijn er vijf thuiswakes geweest.
Harrie
In Memoriam
Riky van Bakel is ons ontvallen na een kort heftig ziekbed. Met haar grote kunstkennis en haar hart voor de zwakkeren in ons Wijchen heeft zij samen met Minie gewaakt over een correct kunstbeleid in ons hospice. Duidelijk, helder en ook met haar hart op de tong heeft zij vooral de kunstenaars van Matisse een podium gegeven en ook heeft zij de kunst van de gemeente los weten te krijgen.
We wensen al haar familie en vrienden veel sterkte.
Geschreven door vriendin van haar dochters
Attent
De afgelopen maanden hebben we weer vele giften mogen ontvangen. Enkele vermelden we hierbij:
Wijnerij Wijchen
Lunchcafé Sterrebosch
en ook van dankbare familieleden en betrokken Wijchenaren. Wij bedanken niet alleen de donateurs, vrienden van het hospice, vele winkeliers/ondernemers van Wijchen en omstreken, maar ook alle mensen die we vergeten zijn afgelopen jaar.
En houdt u vooral de carbagetour in de gaten. Drie stoere mannen hopen veel geld op te halen voor het hospice. Door te gaan reizen met een oud barrel (auto) en tijdens de eerste koopzondag in het voorjaar 2019 zal op de Markt in Wijchen de cheque overhandigd worden.
Wij van het hospice wensen de mannen een goede reis en succes.
Marion
Winterkleur
Kijk de tuin nou donker kijken. Kale struiken, kale bomen.
Ja. De herfstwind heeft haar laatste oude kleuren meegenomen.
Zou zij uitzien naar de lente Die vol nieuwe kleuren zit?
Nee. Die hoeft nog niet te komen. Zij wacht op het winterwit.
BAS ROMPA
We wensen alle lezers een gelukkig Kerstfeest en een voorspoedig 2019!
Wie terugkijkt op het afgelopen zomerseizoen ontkomt er niet aan om het nog een keer over de lange periode van warme en droge dagen te hebben. Het was een bijna Franse zomer in Nederland en de geluiden zijn dat dit wel eens het normale weer zou kunnen worden voor de Nederlandse zomers. En wat doet het dan goed dat we ervaren hebben dat de warmte onze gasten, vrijwilligers en collega’s van de ZZG binnen in het hospice niet gedeerd heeft. Het klimaatsysteem heeft gezorgd voor een prettige temperatuur en het was goed verblijven en werken in het hospice. Een compliment en woord van dank voor allen die bij de bouw van het hospice deze vooruitziende blik gehad hebben.
Kijken we nu vooruit dan komt het najaar er al weer aan. Binnenkort zullen de enthousiaste vrijwilligers van de sfeergroep zich weer buigen over de herfstkleuren in het hospice. Met welke passie ze dat doen leest u in deze editie. Ook in deze editie het nieuwe logo voor Thuiswaken Wijchen in beeld. Ze zijn niet altijd zichtbaar, maar ze zijn er zeker wel. De trouwe groep vrijwilligers die cliënten en hun familie thuis ondersteunen door ’s nachts te komen waken. Met een eigen logo worden ze iets meer zichtbaar. Vertelt u vooral door dat ook zij er zijn.
Verderop in het najaar is er ook weer een basistraining voor nieuwe vrijwilligers. Welkom aan alle nieuwe, waardevolle krachten in ons midden. Er kunnen er nog meer bij, zowel voor het thuiswaken als het hospice. Heeft u de advertentie en vooral het mooie filmpje op facebook al gezien? Weet u nog iemand bij wie dit mooie werk zou passen? Aarzel niet en vertel het aan de coördinatoren.
Ik wens u een mooie, kleurrijke herfst.
Tjitske Huender Directeur
Op bezoek bij de Stichting Vrienden VPTZ Wijchen
Heeft u wel eens de website bezocht van ons hospice en bent u toen, na wat bladeren, terecht gekomen bij het hoofdstuk “organisatie”? In dat geval kwam u er achter dat, wat u dacht te kennen als Hospice Wijchen, eigenlijk uit wel drie stichtingen bestaat. De Stichting VPTZ Wijchen kent U wel: dat is de organisatie die de zorg aan onze gasten biedt en het thuiswaken onder haar hoede heeft. Ze is daardoor alom bekend en bezocht u nog nooit ons hospice dan kwam u haar wel tegen in publicaties , interviews met bestuursleden, directeur etc. Maar op de achtergrond zijn er ook nog de Stichting Vastgoed en de Stichting Vrienden VPTZ Wijchen actief. Nieuwsgierig geworden heb ik me maar eens laten uitnodigen door de “Vrienden”.
Op de laatste warme zomeravond ontmoet ik het bestuur dat zo dadelijk aan haar eerste vergadering na de zomervakantie wil beginnen. Ik maak kennis met voorzitter Fons Bartray, penningmeester Richard Binnendijk, secretaris Geer Verbiezen en algemeen bestuurslid Mart de Bruijn. Van links naar rechts op de foto.
Men begon ooit met drie bestuursleden maar na het betreurde overlijden van Hans Klaaijsen werd een oude wens uitgevoerd: het bestuur werd met het aantreden van Mart en Fons op vier personen gebracht. Ik begin meteen met mijn belangrijkste vraag van deze avond; wat is jullie taak? Fons legt uit dat zij het geld beheren dat door de gemeenschap bijeen is gebracht om in Wijchen een hospice te bouwen en te laten functioneren. Nu begrijp ik meteen dat ik altijd een beperkt beeld heb gehad van de “Stichting Vrienden VPTZ”. Ik dacht dat zij zich ontfermde over de vele vrienden van ons hospice: de 38 certificaathouders, de 254 vrienden die periodiek een bijdrage schenken en de mensen achter de vele eenmalige donaties voor het hospice. Jazeker, die vriendenbijdragen worden door de Stichting Vrienden VPTZ Wijchen ontvangen en beheerd en zij onderhoudt ook de kontakten met hen. Maar zij doet dus meer: zij is de grote financierder van het hospice. Gelden die nu en in het verleden zijn verworven uit donaties en de leningen die zijn aangegaan worden door haar beheerd. En omdat de stichting een ANBI status heeft is dat fiscaal aantrekkelijk voor de donateurs en voor het hospice.
“Wij zijn dus niet sturend, maar faciliterend”, gaat Fons verder. Het bestuur van het hospice en thuiswaken neemt initiatieven en maakt toekomstplannen. “Dus bestuur, zeg maar waar je naar toe wilt en wij proberen te helpen”. Zo, voor mij is nu een heleboel duidelijk geworden. Hopelijk ook voor u. Toen ik weer thuis was bedacht ik dat ik het werk deze stichting kon vergelijken met die van een bank. Maar dan met slechts twee klanten: het hospice en thuiswaken, via de Stichting VPTZ en de stichting Vastgoed. En wilt u weten over hoeveel geld het gaat dan zijn drie klikken op onze website voldoende om alles te weten te komen. Ieder jaar staat het jaarverslag weer keurig online. “We willen transparant zijn” hoor ik van de bestuursleden. Daarom is er onder andere op 25 september een bijeenkomst met de certificaathouders zodat zij horen wat er met hun geld is gebeurd.
Afsluitend wil ik nog weten of er veel werk in gaat zitten. Het blijkt dat er om de zes weken wordt vergaderd. “Maar wordt er ook echt gewerkt?” wil ik, met een knipoog, weten. Dat blijkt grotendeels door de penningmeester te worden gedaan. Ik denk dat dit een goed teken is.
Ik verlaat de heren, de vrienden van de “Stichting Vrienden VPTZ Wijchen” zodat ze aan hun eigenlijke taak van die avond kunnen beginnen. Misschien ben ik de volgende keer ook zo welkom bij de Stichting Vastgoed. Ik ben benieuwd.
Harrie
Het Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ)
Het Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ). Hoe gaat het daarmee?
In de Lente-uitgave introduceerde ik dit programma en de vier doelstellingen die daarmee in 2020 bereikt moeten zijn. Ik ben eens een rondje gaan maken om te zien welke initiatieven er inmiddels zijn genomen en of er al resultaten te melden zijn.
Ik ben begonnen de brief te lezen die Minister Hugo de Jonge van VWS op 11 mei aan de Tweede kamer heeft gestuurd met de hoopgevende titel “Palliatieve zorg, merkbaar beter”. Veel details en boeiend om te lezen hoe de politiek aankijkt tegen de ontwikkelingen in de palliatieve zorg. Maar ik vond er niet het antwoord op mijn vraag. Wel goed om te lezen wat de minister concludeert: “Samenvattend is het beeld dat de palliatieve zorg in Nederland in goede ontwikkeling is”. Ik hoop dat hij de resterende twee jaar de vinger aan de pols houdt.
Even verder zoeken dus en dan kom ik bij “De monitor doelstellingen van het NPPZ voorjaar 2018”. Hoopvol open ik het document en na drie bladzijden gelezen te hebben en vijftien doorgebladerd, moet ik concluderen dat er héél veel initiatieven zijn die zorgvuldig worden uitgevoerd en dito opgevolgd maar dat ik als niet-professional hier in vastloop. Daar ga ik u dus niet mee vermoeien en pak daarom één sprekend voorbeeld per doelstelling.
Toen in 2016 mensen gevraagd werd of ze bekend waren met het begrip palliatieve zorg beantwoordde 26% van de ondervraagden dit met “ja”. Begin 2018 was dit gestegen tot 34%. Als men bekend was met palliatieve zorg dan kwam dat vaak omdat men dit in de naaste omgeving had meegemaakt. Jongeren tot 24 jaar scoorden met 14% het laagst. Het is duidelijk dat er op het terrein van bewustwording nog veel te doen valt. Ik ben geen communicatiedeskundige, maar zie wel hoe wij allen de hele dag door “gebombardeerd” worden met een overvloed aan informatie en afleiding. Hoe kunnen wij ons daartussen wringen met onze boodschap die de “x-factor” mist? Wie weet het?
Het project HOPEVOL is interessant om te volgen, want het richt zich specifiek op de palliatieve zorg in de hospices. De naam staat voor HOspicezorg die Passend is en de Eigen wens van mensen in de palliatieve terminale fase VOLgt. De ambitie van de initiatiefnemers is “Inzicht krijgen in passende zorg in de laatste levensfase”. NPPZ heeft dit project onderbracht bij de doelstelling verbetering organisatie, maar als ik wat verder lees in de laatste nieuwsflits van HOPEVOL dan begrijp ik dat het een breed project is dat raakvlakken heeft met drie van de vier NPPZ-doelstellingen. Zo lees ik: ”Uniek is dat het onderzoek niet vanuit het organisatie perspectief maar vanuit het perspectief van de zorgvragers (zieke mens en naasten) vorm krijgt”. “We onderzoeken hoe de (kwaliteit van de) hospicezorg eruit zou moeten zien volgens zorgvragers”. Dat sluit aan bij NPPZ-doelstelling 4: De behoeften van de mensen in hun laatste levensfase en hun naasten, staan centraal. Resultaten vind ik nog niet in de tussenrapportage maar de opzet is boeiend genoeg om dit project in de komende twee jaar te blijven volgen want het resultaat van hun project is dat er in 2020 een advies en implementatieplan is voor de inrichting van hospicezorg in de toekomst.
Zeven ROC en HBO scholen in Zuid-Oost Nederland zijn samen aan de slag gegaan met de doelstelling “verbetering kwaliteit van de palliatieve zorg” en onderzoeken hoe dat in de opleidingen voor verzorgenden en verpleegkundigen gerealiseerd kan worden. In juni verscheen een eerste verslag waarin wordt vastgesteld welke basiscompetenties de studenten nodig hebben. Dat de opleidingen voor een grote uitdaging staan begreep ik vooral toen ik deze uitspraak van een docent MBO las: “… studenten die nog jong zijn. Om überhaupt het thema onderling bespreekbaar te maken. Dat vinden ze vaak moeilijk of daar hebben ze nog niet bewust over nagedacht. Sommigen vinden de dood of richting de dood eng”. Petje af voor die leraren en die jongeren. Zou ik het als 17-jarige wel gekund hebben?
Wat ik hierboven aanstip is maar een klein deel van alles wat er momenteel gebeurt om de palliatieve zorg in Nederland naar een hoger plan te tillen. Er zijn veel mensen en instituten mee bezig. Laten we de komende twee jaar maar eens volgen wat het resultaat gaat worden.
Waar is het prima toeven in de achtertuin? Zeker bij warm weer? Juist, bij José en Silvester Eltink. Silvester kennen ondergetekenden als mederedactielid van Vier Jaargetijden, maar we kwamen nu speciaal voor José in haar rol als lid van de Sfeergroep. Zij is erbij vanaf het begin. Dat is oktober 2015. José werd gebeld door Ricy Loeffen en Marjan van Gelder. Zij had er wel oren naar. José doet het werk nog steeds met plezier naast haar vrijwillerswerk in het hospice. José doet dit samen met Ingrid Wiebe, Margien van de Bovenkamp, Carla (van Adrichem), Wilma Jennisken (helaas, door omstandigheden gestopt met haar vrijwilligersaktiviteiten) en vaak geassisteerd door Christine van Uden. Een prima groep.
Voor de Kerst, voor Pasen en voor de herfst steken zij de hoofden bij elkaar en bepalen wat het gaat worden. Ingrid is de drijvende kracht achter het geheel. Zij beheert het budget en doet dat met verve. Ingrid kon niet bij het interview zijn, maar wilde telefonisch wel laten weten dat de Sfeergroep in het hospice sfeer wil brengen. En dat dat lukt kunnen wij als vrijwilligers zien. Waar laten jullie je spullen?
Gewoon in het schuurtje, was het antwoord. Daar is ruimte genoeg. En dat bracht ons gelijk op de “klusgroep”. Zonder klusgroep geen sfeergroep. De mannen helpen geweldig goed. Neem b.v. het uit elkaar halen van de kerstlampjes en het opzetten van de kerstboom. Deze mannen verdienen hulde. En laten we de vrijwilligers niet vergeten die dienst hebben. Zij helpen waar mogelijk is. Sommigen gaan zelfs door ná “diensttijd”. Dan maken zij waar ze aan het versieren waren af. De eerder genoemde Ingrid wilde van de rode kerstballen af (ze liggen nog wel in het schuurtje), maar voor de verandering een andere kleur. Voor weinig geld, zo is ze ook wel weer. Dat weten we van José. Zij samen doen de inkoop. Voor weinig dus. Een persoon die niet onbesproken moet blijven is Ineke de Jong, onze voormalig coördinatrice. Zij (of liever gezegd) haar toverhazelaar leverde ieder jaar voor het Paasfeest de takken in de vazen en aan het plafond in de huiskamer.
Komen jullie (voorheen) uit de creatieve hoek? Niet echt. Het thuisfront is vooral de inspiratie voor wat er in het hospice gebeurt. De Sfeergroep bemoeit zich niet met de tafelversiering. Dat doet de Kookgroep zelf. Dat is de groep die componentenmaaltijden kookt en (dus ook) zorgt voor de versiering op tafel.
Overleggen jullie met de Kunstcommissie? Met de Kunstcommissie is in week 34 een gesprek. Dan zullen er diverse thema’s op tafel komen. In ons volgende nummer van Vier Jaargetijden zult u meer over de Kunstcommissie te weten komen. In de hoop dat u na dit interview beter op de hoogte bent van de Sfeergroep hebben we u al verklapt wat we in ons Kerstnummer gaan brengen. Maar niet nadat we onze onvolprezen gastheer Silvester en gastvrouw José hebben bedankt. Door haar weten we nu “het naadje van de kous”. Dit waren de eigen woorden van bescheiden José.
Marion en Marja
Witte dâ
Er ook een logo is van thuiswaken Wijchen?
En dat er via Facebook een oproep is gedaan om vrijwilligers te werven?
Denkt u er zelf over of iemand in uw kenniskring schroom niet om te bellen of te mailen! Of deel het bericht alstublieft.
Wij hebben namelijk onder onze groep vrijwilligers helaas brekebenen/pechvogels en natuurlijk ook mantelzorgers. Wij wensen hen sterkte en goed herstel.
Wij deze zomer veertien gasten mochten verzorgen en ook al was het erg warm. We dolblij zijn met de klimaatbeheersing in het mooie gebouw. Wel waren er af en toe, door de warmte, ongenode gasten zoals mieren en in de tuinen mollen etc. Maar de mannen van de klus-tuingroep wisten daar wel raad mee en hebben het prima opgelost.
Er geen indianenverhalen gaan over de brand in het hospice. Maar wel loeiende sirenes op de dag van Wijchen. Gelukkig was het slechts rook uit een broodrooster op die bewuste woensdag. Ineke, Carla en vooral zuster Ruth wisten de boel te ontzenuwen met hun kordate gedrag. En nee het was geen witte rook voor de nieuwe Paus …..Maar dat het stoere en knappe brandweermannen waren, dat is een ding wat zeker is. Dit laatste heb ik uit zeer betrouwbare bron.
Op 28 juni een grote groep, voornamelijk vrouwen, op de fiets naar Batenburg zijn gereden en daar een heerlijk buffet kregen bij Uitbaterij de Viersprong en daarna het ontzettend leuke/herkenbare toneelstuk Goud Oud hebben gezien. Vrijwilligsters Riki en Marjan hadden dit voor de vrijwilligers geregeld. Na het toneelstuk werd er nog genoten van een borrelhapje en drankje. En kon er bijgekletst worden. Ook met de toneelspelers en regisseur.
Last but not least
Op 14 augustus bracht wethouder Titus Burgers een bezoek aan het hospice en maakte hij kennis met Tjitske Huender. Hij was erg positief over de warme en kleurrijke sfeer en vond het gebouw prachtig. Zijn blik viel op het naam/straatbordje Ton van Dillenplein (parkeerplaatsen/ingang) en het Toos van Peursem bankje buiten op het terras. Met belangstelling luisterde hij naar de uitleg over de gang van zaken in het Hospice en het thuiswaken. Eenmaal weer buiten bedankte hij voor een mooi werkbezoek en benadrukte dat de gemeente het hospice een warm hart toedraagt.
Uit betrouwbare bron
Marion
Attent
Goede gaven en toezeggingen. Veel nabestaanden van gasten uit ons hospice dachten aan het laatste adres van hun dierbare in de vorm van een collecte of gift. Onze hartelijke dank daarvoor. De toekomstige gasten en de vrijwilligers zullen er zeker baat bij hebben. Eén van de gasten dacht alleen aan de vrijwilligers en doneerde honderd euro voor hen. Die gift krijgt zeker een goede bestemming.
De organisatie van Jazz & Wine heeft ook dit jaar het hospice weer begunstigd. De bijdrage is nog niet binnen, maar wel toegezegd. We zijn benieuwd …..
Echtgenootlief en ik (ondergetekende) hebben zojuist genoten van een Proeverij bij Grandcafé Sterrebosch. Het hospice is deze maand “het goede doel”. Van iedere Proeverij (lunchgerecht) gaat één euro naar onze instelling. Dat is toch mooi. Ik kan iedere Wijchenaar aanbevelen om in deze maand september van een Proeverij te genieten. Het hospice zal er blij mee zijn en misschien is het Sterrebosch ook wel een voorbeeld voor andere Wijchense ondernemers.
We zijn eenieder dankbaar voor hun steun in woord (een schouderklop is ook reuze welkom) en daad aan het hospice.
Marja
Herfst
Toornige vreugde doet mij rechtop gaan dwars door de herfstige plantsoenen waar in het nat verwilderd gras rillend naast de zwarte plas een troep verregende kalkoenen verworpen, onheilspellend staan.
De wind schuift in de glazen wolken lichtende wakken hemel open en wervelt glinsterende kolken omhoog uit gele bladerhopen. Als gevallen englen hokken door geen zon meer te verzoenen in een somber dreigend mokken daar mijn broeders de kalkoenen.
Voor je het weet ben je zomaar een kwartaal verder. En niet alleen een kwartaal ook veel sportevenementen. En er zijn nog veel sportkrachtmetingen te gaan, zoals bijvoorbeeld de Tour de France. Gelukkig hebben onze gasten grote tv-schermen aan de muur. Als zij het willen kunnen zij de diverse evenementen, zoals de Vierdaagse, volgen. Hoe staat het momenteel in het Hospice? (Het is eind mei dat ik dit schrijf). We hebben al weken vier gasten. De vrijwilligers hebben er hun handen vol aan. De ZZG is veel in huis en gelukkig maar. De bezoekers voelen zich hopelijk thuis. De tuin ligt er mooi bij. Er is zelfs een drone overgevlogen. Dit was om de planten in beeld te brengen en dat is gelukt. Wat leuk om zo maar planten te krijgen. Wij zijn er blij mee. En de flora is een mooie (na)gedachtenis aan de gasten die wij verzorgen of verzorgd hebben. Heerlijk dat de dagen lengen. Geniet er nog even van! De temperatuur doet mee, die gaat omhoog. Hierna ontvangen we met open armen de herfst. Ieder jaargetijde heeft zijn charme, wij heten niet voor niets Vier Jaargetijden!
Marja
Studeren
Nooit te oud om te leren, luidt de volkswijsheid. Sommigen van ons zijn al boven de zeventig maar we zijn zó leergierig. Want ja, je krijgt een beginnerscursus en je leert van iedere dienst die je draait, maar bij iedere dienst leer je ook dat je een heleboel dingen niet weet. En dus worden er scholingsdagen en thema-avonden georganiseerd.
Woensdag 11 april was er een heel dagprogramma rondom het thema “communicatie” in ‘t Mozaïek. Het ochtendprogramma werd volledig gevuld door Jan en Barbara van Ervarea. Hun motto is “leren door beleven” en dat wordt gebracht door middel van interactief theater. Stel je het volgende tafereel voor: een rollenspel voor twee personen met een patiënt die het niet meer ziet zitten en een überpositieve hulpverlener die de kamer binnenstapt. Binnen vijf seconden hebben die twee al een conflict. Aan ons, de toeschouwers in de zaal, de taak om in te grijpen en te vertellen hoe het beter kan. En ja dat hielp, maar tien seconden later was er alweer een misverstand en moesten wij al weer ingrijpen. Enz. Enz. Het was dus allemaal héél herkenbaar en met de verzamelde kennis van onze bijna honderd deelnemers zorgden we dat het gesprek uiteindelijk goed verliep en tot een resultaat leidde. Een leerzaam groepsproces werd het. Als Barbara even niet actief was, zat ze te schrijven. Het resultaat, een samenvatting in dichtvorm, vindt u als afsluiter van deze zomereditie.
Na een gezellige en heerlijke lunch (ik bedoel niets met deze volgorde) werd deze groepsfoto gemaakt.
Voor het middagprogramma had iedereen kunnen kiezen uit vier workshops.
Helga Klaarkamer gaf ons advies hoe je op de juiste manier feedback geeft en ontvangt. Feedback geven is het reageren op het gedrag of prestaties van een ander. En iedereen weet hoe gauw dat fout gaat, terwijl het zo zinvol kan zijn.
Jo van den Tillaart sprak over non-verbale communicatie. Zegt tijdens een gesprek, je houding hetzelfde als je woorden?
En enkele van onze onvolprezen ZZG-verpleegkundigen, Annemarie, Linda en Karina verzorgden twee workshops. De eerste over signaleren van pijn als onze gasten het zelf niet meer kunnen aangeven. Op welke kenmerken moet je dan letten en wat kunnen wij vrijwilligers dan doen. Daarnaast nog welke mogelijkheden er zijn om de pijn te bestrijden. In de andere workshop werd dit thema toegespitst op patiënten met een hersentumor.
Met al die opgezogen kennis mochten we ter afsluiting ook nog genieten van een “drankje na”.
Een maand later zaten velen van ons weer in de schoolbanken toen verpleegkundige Karina van de ZZG ons bijpraatte over palliatieve sedatie en euthanasie. Er zijn ondanks de vele publicaties en media-aandacht nogal wat misverstanden over deze onderwerpen en door deze thema-avond werd er voor gezorgd dat die misverstanden niet hoeven te bestaan voor de medewerkers van ons hospice en de thuiswakers.
En was het dat voor dit jaar? Nee hoor: in september gaan we beginnen met “intervisie”. Ik weet ook nog niet precies wat het is maar in de winteruitgave komen we er op terug. En in november gaat de ZZG weer een thema-avond verzorgen over veel voorkomende ziektebeelden..
Nee, uitgeleerd raak je hier nooit.
Harrie
Tuinmarkt in Hernen d.d. 2 juni 2018
Wie was nou Victoria van Aalst? De “kasteelvrouwe” van Hernen? Op deze bewolkte dag in juni had redacteur Marion er niet zo’n moeite mee. Ze stapte gewoon af op de vrouw die voldeed aan de beschrijving. We zaten al gauw in een, normaal afgesloten, hofje. Heel knus. En wat een voorrecht! Voor de 26e keer alweer werd deze plantjesmarkt (want zo heet het in de volksmond) door de Brediusstichting gehouden. Je vindt er louter professionele kwekers. Dat was te zien aan het bezoekersaantal. Het was goed druk. Voor het hospice komen het tuinontwerp en de plantjes uit Hernen en Bergharen. Victoria vindt het wel jammer dat de steentjes zijn gesneuveld in de uitvoering. Wij hebben uitgelegd dat kleine steentjes onhandig zijn bij rollators, scootmobiels en bedden. Allemaal apparaten die wel eens buiten komen. Een andere zorg konden we wegnemen: de tuin wordt goed bijgehouden. Onze tuingroep werkt er iedere woensdag in en aan.
Tegenwoordig is er ieder jaar een tuinmarkt. Dat was vroeger wel anders. Toen was het om het jaar, maar door de snelle communicatie tegenwoordig via de social media is het te doen om ieder jaar een tuinmarkt te organiseren. Bij de start van het hospice was het nog zo dat de gulle gevers intekenden op een plant. Die werd later dan in het “buitengebeuren” van het hospice in de tuin gezet. Wat een leuke geste! En nog worden er hortensia’s, hedera en lavendel gepoot in onze trots. Oh ja, ons gezelschap in Hernen werd uitgebreid met Mirjam Timmermans, vrijwilligster in ons hospice, maar hier ter plekke vooral lid van de werkgroep Tuinmarkt Kasteel Hernen. Mirjam noemde Victoria langs haar neus weg: Tori. Wij zeggen eerbiedig: Victoria. Maar terug naar de plantjes. Op een regenachtige dag is Victoria op haar knietjes op aanwijzing van Hans van Kerkhof, kweker, plantjes komen poten in de tuin van het hospice. Niet vreemd dat ze nu benieuwd is hoe de tuinweelde erbij staat. We hebben een brede delegatie uitgenodigd om te komen kijken naar onze tuinen. Als ze op maandag, 4 juni 2018, ter plekke een oordeel vellen krijgt dit verslag nog een vervolg ….
En dat krijgt het! Binnen twee dagen al kwam een brede delegatie van louter vrouwen onze tuinen bezichtigen. Vrouwen met verstand van zaken! Ze ontdekten bamboe in de tuin. “Dat hebben wij nooit in het oorspronkelijke tuinplan gezet.” was het commentaar. Weet u: bamboe heeft de neiging ontzettend te gaan woekeren. Dat is dus het eerste dat eruit moet. Gelukkig was Harrie van de tuingroep ook gekomen, dus hoeven we dat niet meer door te geven. Een ander gegeven is dat de pergola begroeid moet worden. Dat kan met blauwe of witte regen of met een clematis. Het is maar goed dat de dames geweest zijn, al was het alleen omdat zij hun vingers voelden jeuken en na de koffie met gebak onmiddellijk zijn gaan snoeien. Dat scheelt a.s. woensdag weer voor onze tuingroep! Al met al waren het dus vruchtbare bezoekjes van onderstaande redacteurs aan de Tuinmarkt in Hernen en de visite van de dames van de Brediusstichting aan onze tuinen van het hospice.
Marion en Marja
Op bezoek bij de mannen van de klus/tuin en/of technische groep
Ze waren er bijna allemaal in de huiskamer van het hospice: Guus v. Uden (huismeester) , Silvester Eltink (hoofd tuin), Toon Lemmers en Peter Remers. Harrie Janssen is tijdelijk uitgeschakeld. De mannen van de tuingroep (zeggen we maar even voor het gemak). Ja, het zijn allemaal mannen en dat is niet zo vreemd, als je ziet wat voor werkzaamheden zij verzetten. Niet dat wij technische vrouwen buiten de deur houden, maar het vrouwelijk geslacht heeft zich nog niet gemeld. Peter zegt dat de tuin al was aangelegd toen zij kwamen, maar dan begint het onderhoud … Ze zijn op heel diverse wijzen bij het hospice gekomen, maar wat zij gemeen hebben is dat zij in dienst zijn gekomen na de opening. De sfeer in de groep is prima, er is onderling een goede klik. Guus benadrukt dat het hospice goed in elkaar zit en dat er mooie materialen zijn gebruikt.
De opdrachten voor de tuingroep komen binnen via de coördinator. In een schrift, dat er speciaal voor is, schrijven de vrijwilligers wat zij tegenkomen. Dat wordt gelezen door de coördinator (en door Guus!) en zo gaat de bal aan het rollen. Iedere woensdagochtend komen zij bij elkaar en dan worden de taken verdeeld. Toon merkt op dat zij niet voor iedere man een probleem hebben, maar dat voor ieder probleem een man gezocht wordt. Dat is nog eens een creatieve wijze van omgaan met de materie! Eén keer in de maand is er een overleg met Paul Kokke. Dan worden alle rekeningen bij elkaar gelegd en gecontroleerd. De uitgaven van de tuingroep worden dan bekeken. Een maandeljks gebeuren is ook dat wat er is verricht in het hospice. Guus (want huismeester!) heeft daar een lijst van. Zo kan er niets vergeten worden, van besproeien van de planten tot het maaien van het gras.
Wat hebben jullie in de afgelopen drie jaar gerealiseerd? Wel, dat is een heleboel: drangers met een stop op de deuren gezet, waslijnen aangelegd, buiten bovenop de schotten tussen de kamers stukken tegen b.v. het inregenen geplaatst, schopplaten tegen de zware deuren gezet, de scharnieren van de brandwerende deuren verzwaard, cadeau gekregen planten gepoot. Teveel om op te noemen. Over die gekregen planten willen de mannen nog wel wat kwijt. 80 Lavendels, twee hortensia’s en onlangs nog hedera. De ontvangen planten worden gekoesterd en met liefde behandeld!
Jullie dragen naamplaten. Is dat handig? Jazeker. Wij, als tuingroep, zien veel gezichten en dan is het fijn als je in één oogopslag ziet wie er vrijwilliger is. Aan de andere kant is het fijn als de gast en zijn/haar bezoek zien dat wij geen bezoek zijn.
Hoe komen jullie erachter dat er een bekende van jullie is opgenomen? Bijna alle tuinmannen hebben een vrouw, die in het hospice werkt en via die vrouwen is de lijn kort of zij zien het zelf als ze de naamkaartjes naast de deur lezen. Soms is het de coördinator die het vertelt. Die licht ons in wie de gasten zijn. Dus nogmaals: zie hier het belang van de coördinator. Dat brengt ons bij een volgend punt: komen jullie in contact met een gast of zoeken jullie zelf contact met een gast? Nee, zelf contact zoeken is er niet bij. Wel is contact soms onvermijdelijk, omdat er iets op een kamer zelf gedaan moet worden. Dan is het inlichten van de gast noodzakelijk en stel je jezelf natuurlijk voor.
Hoe vindt je omgeving het dat je dit werk doet? Dat geeft wel eens wat verwarring. Mensen denken dat we in het hospice zelf werken, m.a.w. dat we de gasten verzorgen. Als we dan uitleggen dat we in en om het hospice werken, het algemeen onderhoud doen en nog véééél meer, begrijpt men het beter. Er is waardering voor het feit dat we ons nuttig maken in het hospice.
Tot slot de vraag: hebben jullie nog tips voor de vrijwilligers en hebben jullie nog plannen voor de toekomst? Silvester heeft een verzoek aan de vrijwilligers: als gasten graag buiten willen roken, geef ze dan een asbakje. Ze zijn er. Peuken verwijderen uit het gras is geen leuke klus voor de tuinploeg. Als plan voor de toekomst heeft hij: opbergruimte erbij. Het is een heel mooi hospice, maar wat meer opbergruimte zou heel welkom zijn.
Na een uur is de opname-apparatuur uitgezet in de huiskamer. De tuinploeg heeft vast nog meer verhalen, maar de opzet was om nader kennis te maken met deze mannen en dat is gelukt, denken wij.
Marja en Marion
Ineke
Ineke de Jong, al meer dan tien jaar coördinator bij onze organisatie, is gestopt. Jammer. En ik leg uit wie we nu missen.
Lang geleden belde ik, met lood in mijn schoenen, aan bij Ineke thuis. Ik ging er solliciteren om vrijwilliger te worden. Ineke en Minie Haas waren in die tijd coördinator van de VPTZ thuiswaken. Dat gesprek speelde zich af aan de keukentafel. Ik had binnen vijf minuten wel in de gaten dat ik met hen kon samenwerken, maar de dames hadden wat meer tijd nodig. Ineke heeft een ontwapenende blik in een bijna altijd glunderend gezicht en dat associeer je niet meteen met een professionele aanpak. Ik bespaar u hier de details van het gesprek maar ik was opgelucht dat ik aangenomen was.
Daarna volgde de opleiding en de eerste wake. Wat een intense ervaring! En nadat je, even na zevenen in de ochtend naar huis was gefietst volgde er een warm bad: je belde met Ineke voor de rapportage. Die opgewekte stem zonder ochtendhumeur aan de andere kant van de lijn begreep alles wat ik te vertellen had en vroeg ook dóór om te weten hoe ik het had doorstaan. Iedere tweede dinsdag van de maand is er een bijeenkomst met de thuiswakers. Het belangrijkste van die bijeenkomst is dan het uitwisselen van de ervaringen bij de wakes en daardoor van elkaar te leren. Ineke liet nooit merken dat sommige bijdragen niet echt bijdroegen maar zorgde wel dat er veel aandacht was voor essentiële verhalen en leermomenten. Er was dan ook wel ruimte voor gezelligheid maar resultaat stond bovenaan. En wat Ineke héél goed liet merken: “Wat vind ik jullie thuiswakers toch een geweldige groep!”.
Een jaar of vijf geleden begonnen de voorbereidingen voor de bouw van het hospice. Er kwam een nieuw bestuur en Jessica nam de plaats in van Minie. Er volgden voor hen beide “tropenjaren” om deze tweede taak voor te bereiden en op te starten. Ik geef u een voorbeeld van die immense taak: het vervijfvoudigen van de groep vrijwilligers. Die moet je aantrekken, selecteren, opleiden en begeleiden. Maar hoe druk Ineke er ook mee was, het ging nooit ten koste van haar aandacht en inzet voor de bestaande groep thuiswakers. Eigenlijk had geen enkele vrijwilliger te klagen over Ineke’s aandacht. Ineke begreep dat de vrijwilligers de kern waren van de totale organisatie en handelde daar naar. De deur stond altijd open. Ze liet nooit iemand vallen als het eens wat minder ging. Nee zeker niet: die kreeg oprechte aandacht en ondersteuning. En vond ze dat het bestuur “het niet snapte” dan werd dat luid en duidelijk geventileerd. Het welbevinden van de patienten thuis, onze gasten in het hospice en de vrijwilligers, dáár ging het om.
Zie het als een ode aan een warme hartelijke vrouw en professionele leidinggevende. Ineke: dank je wel en het ga je goed.
Harrie
Witte dâ
Een dankbare familie had er voor gezorgd dat onze medewerkers met introducee een bezoek konden brengen aan het Kröller-Müller Museum. Toen wij er dinsdag 17 april naar toe gingen was het schitterend weer en hadden we halverwege de rit door het park al bijna een wild zwijn op de bumper. Wat is dit toch een topmuseum en dan die beeldentuin! Lunchen, buiten op het terras in de voorjaarszon. Dit werd echt een verwendag. Na afloop zijn we nog het park ingereden om wild te zien. Het vraagt wat geduld maar dan zie je ook wat zoals mijn foto’s tonen.
De personele bezetting van onze organisatie is nogal gewijzigd:Tjitske Huender is per 1 juni directeur geworden. In haar bijdrage aan deze Vier Jaargetijden vertelt zij haar verhaal.
Ineke de Jong is gestopt als coördinator. Ook daarbij staan we in deze uitgave even stil. De twee vaste coördinatoren, Jessica Reijnen en Tine Boes worden tijdens hun afwezigheid (weekend, vakanties etc.) door enkele vrijwillige coördinatoren vervangen. Die hebben we in twee soorten: weco’s en veco’s. Weco’s beperken hun diensten tot de weekenden en zijn dan oproepbaar. Bij de weco’s verwelkomen we Corina Loermans die daar Cor Timmermans als collega vindt. Veco’s doen dit niet alleen in de weekends maar ook op werkdagen en zijn dan in het laatste geval, in het hospice aanwezig. De vecogroep is uitgebreid met Annette Bright. Reeds actief als veco zijn Marjan van Gelder-Maas en Ricy Loeffen.
In de afgelopen drie maanden verbleven er 11 gasten in ons hospice. Onze vier kamers waren bijna altijd bezet. Bij het thuiswaken was het wat rustiger: We kregen vijf aanvragen maar uiteindelijk is er bij twee mensen thuis gewaakt.
Harrie
Benoeming directeur
“Het is een eer dit te mogen gaan doen”. Dat is mijn antwoord op de felicitaties die ik krijg met mijn benoeming tot directeur.
Na de brief aan alle vrijwilligers en het artikel in de Wegwijs werd ik door vele mensen in Wijchen gefeliciteerd. Leuk dat mensen dat zo spontaan doen. Het allermooiste vind ik dat mensen dan niet aarzelen om me hun verhaal te vertellen. Ik heb verhalen gehoord waaruit angst klinkt: “is een hospice niet een nare plek om te zijn”; verhalen vol respect: “wat heb ik een bewondering voor de vrijwilligers die gewaakt hebben bij mijn schoonvader thuis”, verhalen vol warmte: “wat een bijzonder warme sfeer is er in het hospice” en verhalen vol ambitie: “laten we samen verder vorm geven aan de gesprekken over sterven en aan de aandacht die er moet zijn voor de laatste fase van het leven”.
De doelstelling van de Stichting Vptz Wijchen ligt mij zeer na aan het hart. Het is een van de meest bijzondere vormen van aandacht en zorg die we als mensen aan elkaar kunnen geven. In rust en op een passende manier afscheid kunnen nemen van het leven is iets heel bijzonders. Het is altijd een bijzonder verhaal. Een verhaal dat keer op keer verteld wordt om te verwerken en te herdenken. In de komende weken kom ik luisteren naar uw verhalen in mijn kennismaking met de betrokkenen bij het hospice, de thuiswaken en de palliatieve zorg in de regio en landelijk. Al deze verhalen neem ik mee in mijn inzet als directeur van de stichting Vptz Wijchen. Alleen samen kunnen we een compleet verhaal maken over “onze” Thuiswaken en Hospice Wijchen. Een verhaal dat keer op keer verteld mag worden, zodat mensen weten dat we er zijn.
Tjitske Huender
Attent
Hartverwarmend wat er voor giften binnenkomen. Zowel groot als klein het doet ons allemaal goed. En het geld wordt ook voor veel nuttige dingen in en om het hospice gebruikt.
Wat is Wijchen toch een mooie gemeenschap. Deze keer een aantal ondernemers.
Natuurlijk kan ik niet iedereen noemen, maar ik liep bij een kreatieve zaak binnen. Daar hing een mooie brief van het hospice aan de kassa. En deze winkelier woont niet eens in Wijchen, maar heeft toch een mooi bedrag € 500,- geschonken.
Wat hebben baby’s met het hospice te maken? Een vrouw met een groot moederhart doet zaken binnen en buiten Europa met haar praktische baby-draagdoeken. Zij vond ook, dat er een veiling tot stand moest komen en de opbrengt van € 50.-kwam bij ons terecht. Kay je bent een kei.
Niet te vergeten dat er ook regelmatig aan groei en bloei word gedacht. Prachtige hortensia’s al eerder genoemd. Via een schoonzoon van een gast die vrijwilliger is bij de Kwekerij “de Buxuskoning.” Een zoon van een gaste die veel heeft genoten van de tuin zag hoe hard er in de tuinen werd gewerkt. Hij kwam met vele hedera’s aan. En pas nog tachtig lavendelplantjes van Lepona uit Balgoy. Fijn, want de rozenbottels zagen er niet meer zo mooi uit en dit waren goede plaatsvervangers.
Na een overlijden van man, vrouw, vader, moeder, familielid, vriend, vriendin of misschien wel buurman of buurvrouw wordt er vaak naar een collectebus of het bankrekeningnummer gevraagd. Waaronder ook een broedergemeenschap uit Alverna die opgericht was door Franciscus de Assisi die uitdraagt liefde te geven aan mens, dier en plant. Dit keer € 250,-. Hoe mooi sluit dat aan bij deze zomereditie.
Benoemen kunnen wij niet iedereen, maar weet dat we u dankbaar zijn.
Marion
Gedicht
Uit de studiedag – 11 april 2018:
De mooiste dagen in de week dan stap ik op de fiets Ik rijd naar het hospice, voor mij niet zomaar iets Werken met mijn hele hart Delen van plezier en smart Ontzorgen dat staat bovenaan In de wereld van de ander gaan Pas je aan en pas erin, het gaat hier niet om mij Luisteren naar de ander, laat de verhalen vrij Elke dag in het hospice geeft mij zin in het leven Het raakt mij om die ander een schouder te geven Die mooiste dagen in de week dan stap ik op de fiets Ik rijd naar het hospice voor mij niet zomaar iets.
Ook al is dit de lente-editie, eindelijk hebben we, terwijl ik dit schrijf, een echte winter in Nederland. Er wordt dus geschaatst op het Wijchens Meer met een gevoelstemperatuur van -17°. Wie had dat gedacht? Extreem is de maand februari vermelden de meteorologen. Het is namelijk de koudste maand sinds 1901 (sinds de metingen), maar gelukkig ook héél zonnig.
De mensen in mijn omgeving en uiteraard de gasten in het hospice hebben behoefte aan zonnestralen.
Jammergenoeg het laatste artikel over het “gebouw”, maar nu over gordijnen en vrolijke kleuren en de zon naar binnen laten komen. Ook willen wij onze gasten iets extra’s bieden als daar behoefte naar is. Er zijn twee avonden georganiseerd met uitleg over voet-en handmassage. De gunfactor warmte en stilte is hierbij groot. Met de hand en vanuit het hart op papier gezet. En bij al dat zonnig geleuter zijn we ook serieus bezig. Kwaliteit is hierbij erg belangrijk. Even op de hersencellen in laten werken. Tot slot is er op 17 maart in “De Schakel” onze jaarlijkse herdenkingbijeenkomst geweest. Deze keer het thema “handen” aan de hand van Marja’s beleving.
Veel leesplezier op het balkon, in de tuin, op het terras of achter het glas, maar het liefst in de voorjaarszon.
Marion
Ons gebouw (5)
Dit wordt de laatste aflevering van deze serie, waarin we tot nu toe konden lezen hoe het gebouw van de grond kwam. Maar wil je het gaan gebruiken dan moet het gebouw niet alleen waterdicht zijn, de verwarming en verlichting het doen, maar heb je ook een interieur nodig. Je wilt ook kunnen zitten, gordijnen dichtmaken en kunnen slapen. Dan heb je mensen nodig die verstand hebben van inrichten. Viel het u op, dat we in de vorige bouwafleveringen enkel en alleen mannen gesproken hebben? En bent u verbaasd dat er bij de inrichting wel vrouwen aan het woord komen? Nee hè…? Conclusie: de emancipatie schiet niet op. Maar dat terzijde: we gaan kennismaken met Jeanne Jeurissen en Han Euwens, die toen deze klus voor hun rekening hebben genomen.
Ik ontmoet beide dames in het hospice, waar ze drie jaar na de opening voor het eerst weer eventjes rondlopen. Ze glunderen, blij dat alles er nog zo goed uitziet en ze zijn nog even tevreden met het resultaat van hun bijdrage. We halen een kopje koffie in de huiskamer/keuken en dan vertellen de dames hoe het zo gekomen is. Toen Jeanne ooit advies nodig had voor haar interieur kwam ze bij woninginrichting “Kabinet de Vrij” in Nijmegen terecht, alwaar Han de scepter zwaaide. Han merkt op dat: “Toen ik bij haar in huis kwam bleek ook dat we dezelfde smaak voor kunst deelden”. Tegen de tijd dat de inrichting van het hospice aan de orde kwam, waren beide dames beschikbaar, enthousiast en was de vakkennis in huis. Toenmalig bestuurslid Toos van Peursem, die een grote zorgervaring heeft, was de opdrachtgever. En na een oriënterend bezoek aan het Hospice Druten gingen ze aan de slag.
Bij hun eerste kennismaking met het gebouw schrokken ze wel van de geplande uitvoering van de badkamer: de deuren zouden op de verkeerde plaats komen. Daar konden zij geen goede inrichting van maken. Gelukkig was de wijziging nog mogelijk en lieten de bouwers zich overreden. Door deze wijziging kunnen onze bewoners nu rechtstreeks van bed naar badkamer en is er plaats voor een kleine eethoek. “Geen leuk begin, maar het is allemaal goedgekomen. We hebben fantastisch samengewerkt met de uitvoerders!”. Het was niet omdat Han en Jeanne het mooier vonden dat de badkamerdeur naast het bed kwam, maar het was in het belang van de gebruiker. “Het belang van de bewoner is altijd ons uitgangspunt geweest”, vertelt Han. Dus geen kabelgoot achter het bed met stopcontacten en zuurstofaansluiting en geen tv boven het voeteneinde aan het plafond. Dat zijn ziekenhuisoplossingen. In plaats daarvan kwamen er hele grote tv’s tegen de muur aan de overkant van het bed en gewone stopcontacten. “Zorg dat het gezellig, prettig, intiem wordt!”.
De in-betweengordijnen werden de basis voor het interieurontwerp. En na lang zoeken vonden ze een stof met dunne streepjes, in de vier kleuren die nu in de meubels terugkomen. De vier kamers hebben zo elk een eigen kleur gekregen. En de balans in kleur geeft rust. Daarna heel Wijchen en het halve land afgereisd om leveranciers te vinden die meedachten om tot het juiste product en een vriendelijke prijs te komen. Zo deed Hormes zijn best om een passende oplossing te vinden voor de vijf keukens. Een ander voorbeeld van een leverancier die meedacht was Expert: “Die vijf tv’s moet je niet nu in november kopen maar in januari, dan hebben de leveranciers altijd aanbiedingen”. Voor de bedden slaagden we in Wijchen bij de Waterbeddencentrale. Han kende de inrichtingswereld natuurlijk goed en Jeanne kende “Wijchen”. Er werd ook goed opgelet of stoelen en banken een goede zit hadden; “Ik ben klein”, vertelt Jeanne, “en Han is groot. Als we beiden goed zitten is het o.k.”. En zorgen dat er goede stoffen gebruikt werden. Behalve kwaliteit zijn hier de hygiënische eigenschappen van de stoffen belangrijk.
Hadden ze een vast budget, wil ik weten? Nee, er was geen limiet afgesproken. Ze overlegden vaak met Toos en hebben altijd beknibbeld. Alleen bij de relaxstoelen is dat niet gebeurd. Ze wilden dat deze perfect zouden zijn. Het was een hele klus om meubels van zoveel verschillende leveranciers goed te laten combineren. “We hebben gekocht bij luxe inrichtingswinkels maar ook bij Ikea en Hema en als we niet konden kopen wat we nodig hadden, dan maakte Sjoerd Rossen het wel”. Lampen kopen was ook niet gemakkelijk. De kappen van de staande lampen zijn speciaal voor ons gestoffeerd. En dat er boven de huiskamertafel iets afwijkends moest komen was duidelijk: daar kwam een uitbundige kroonluchter. Veel meubels hadden een flinke levertijd en omdat ze relatief laat konden beginnen met de inrichting werd het nog een race tegen de klok om alles vóór de opening geleverd te krijgen. En ook nog schoonmaken…..
En is dat gelukt? Jazeker: de tweeduizend bezoekers bij de opening hebben dit met eigen ogen kunnen zien. Het ontwerp, de inrichting, de kwaliteit die de bouwers hebben geleverd kregen alle lof. Maar dat er zoveel mensen bezig waren geweest rioleringen in te graven, kilometers leidingen te verwerken in wanden en plafond, 122 zonnepanelen op het dak hadden geplaatst, de energiehuishouding berekend en nog zovéél meer onzichtbare activiteiten, dat begrepen toen alleen de kenners. Ik hoop dat deze vijf artikelen ook die inspanningen in het zonnetje hebben gezet.
Harrie
Voet-en handreflexologie in het hospice
Plus: informatieavond in de Meander over voet-en handreflexologie. In de voet is het hele lichaam weergegeven. Net als dat in de hand het geval is. Er bestaan diverse opleidingen waar je massage kunt leren. Als je vrijwilliger in het hospice bent, kun je, als je dat wilt, je diensten aanbieden. Ineke Klop, voormalig apothekersassistente, biedt dat (kosteloos!) aan aan de gasten. Alleen als de gasten dat willen, benadrukt zij. En je moet het ook niet doen als je een kwartiertje over hebt. Voor alles moet de vrijwilliger zelf bereid zijn om de voeten van de gast te behandelen. Zorg ervoor goed te zitten, op krukje bv. en dat je de eigen energie bij je houdt. Dus goed aarden en zorg voor warme handen. Als je voelt dat je meegaat in de negatieve energie die de gast zou kunnen hebben dan is het goed om je handen en polsen “af te slaan”. Precies dezelfde beweging die je gebruikt bij het “afslaan” van een kwikthermometer. Veel van onze gasten liggen op bed. Het is mogelijk om iemand in bed te behandelen. Iedere gast bij ons heeft een relaxstoel (met voetstuk, dat omhoog kan). Daar gaat het het beste in. Dan zit je recht voor de gast en begin je, na een korte introductie, met de rechtervoet. De linkervoet pak je in.
Informatie-avond in de Meander d.d. 19 februari 2018 Ineke de Jong opende de avond. Zij roemde het aantal belangstellenden dat op deze avond was afgekomen. Deze werd geleid door vier docenten: Ineke Klop, Astrid Eerman, Wilma v.d. Wielen en Barbara Robben. Na een korte theoretische uitleg praatten we in groepjes van drie over stellingen. Astrid leidde dit. Daarna ging het vooral om de praktijk. Dan voel je wat een aanraking met je doet. Heerlijk is de massage van de voet, maar ook van de hand. Verkeerd kun je het eigenlijk niet doen, als je het maar met aandacht doet. Stil zijn wilde deze avond niet lukken (veel vrouwen bij elkaar, hè), maar bij een gast zal dat wel gaan. Je neemt er de tijd voor en je zorgt dat zowel de gast als jij van de massage kunnen genieten. Want dat is wel een ervaring: het is ook heel fijn om een massage te geven! Ineke de Jong sloot de avond af met een gedicht. De tekst ziet u onderaan deze lente-editie van Vier Jaargetijden. Zou het toeval zijn dat het thema van de Herdenkingsdienst dit jaar “handen” is? Wat kun je met handen veel (goeds!) doen. Alleen als de gast dat wil uiteraard. Met handen kun je vaak meer dan met woorden.
Marja en Marion
P.S. Er ligt een mapje met informatie over hand- en voet massage ter inzage in de vrijwilligersruimte.
De toekomst van de palliatieve zorg
In Nederland kent de palliatieve zorg een sterke ontwikkeling. Voor de professionals en vrijwilligers die er bij betrokken zijn, komt er steeds meer goede informatie en ondersteuning. Mensen in hun laatste levensfase en hun naasten krijgen daardoor steeds betere zorg. Wat speelt er allemaal?
Om even dicht bij huis te blijven: het eerste hospice in Nederland werd in 1989 in Nieuwkoop geopend. Bijna dertig jaar later kun je kiezen. Er zijn er nu 250… Je merkt het ook aan de aandacht in de media, waar regelmatig liefdevolle dieptereportages worden gepresenteerd. Zeer recent nog: op 13 maart kon je een reportage zien van Beau van Erven Dorens, die vijf dagen te gast was in een hospice. Al die aandacht geeft feitelijk aan dat we palliatieve zorg steeds belangrijker vinden. Maar hospices bestrijken slechts een deel van de palliatieve zorg. De meeste mensen sterven thuis, in een zorginstelling of het ziekenhuis. En overal is grote vraag naar gepaste goede zorg en aandacht. En dat signaal heeft ook de politiek bereikt.
In 2014 is door de overheid het NPPZ gestart. Dat is de afkorting voor Nationaal Programma Palliatieve Zorg. Daarvoor is tot 2020 €51 miljoen beschikbaar met als doel de palliatieve zorg te verbeteren. In 2020 wil men het volgende bereikt hebben:
Wij, burgers en onze zorgverleners zijn ons bewust van het belang van palliatieve zorg en wij praten daar tijdig over.
De organisatie en financiering moeten goed geregeld zijn. Zo moeten meer mensen kunnen sterven waar ze dat willen (meestal thuis). Palliatieve zorg is een onderdeel van de reguliere zorgverlening . De kennis is snel beschikbaar en er is meer aandacht voor de sociale en spirituele aspecten. En de financiering van de palliatieve zorg zal duidelijk en niet bureaucratisch (!) moeten zijn.
De kwaliteit van de palliatieve zorg wordt verbeterd. Belangrijk daarbij is dat iedereen die werkzaam is in de zorg daar een goede basiskennis van heeft. Op dit moment is er in de zorgopleidingen nog weinig aandacht voor.
De behoeften van de mensen in hun laatste levensfase en hun naasten staan centraal. Mantelzorgers zijn minder vaak overbelast en goed opgeleide vrijwilligers moeten ingezet kunnen worden op alle plaatsen waar mensen overlijden.
Bent U er nog? Nog niet afgehaakt…? Want dit is werkelijk een zeer ambitieus programma waar volop aan gewerkt wordt. Als onderdeel van dit programma is afgelopen oktober het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland, gepresenteerd. Want wil je kwaliteit verbeteren dan moet je wel kunnen aangeven wat goede kwaliteit is. Het is opgesteld door vertegenwoordigers van patiënten en hun naasten, zorgverleners en zorgverzekeraars. In de inleiding van dit werkstuk stelt men dat men is uitgegaan van “de waarden, wensen en behoeften van de patiënt en hun naasten”. De artsenfederatie KNMG treedt op als “hoeder” van dit kwaliteitskader en gaat samen met de partijen overleggen hoe deze leidraad naar de praktijk kan worden vertaald. Naar aanleiding van al deze ontwikkelingen heb ik Martijn Derks gevraagd om een reactie. Martijn is in het bestuur van Hospice Wijchen verantwoordelijk voor “kwaliteit”. In algemene zin is hij tevreden met dit document en onderschrijft de uitgangspunten. “Het is ruim geschreven en is geen verplichting”. “Wij gaan er zeker mee aan de slag en alles wat voor ons bruikbaar is gaan we ook oppakken”. Hij noemt als bijvoorbeeld het optimaliseren van de samenwerking met de ZZG. Ook wordt het de basis voor het samenstellen van ons eigen kwaliteitskader, wat daarna weer samengevat wordt tot een bruikbaar document voor onze vrijwilligers. En belangrijk: “Het zal onze eigen interpretatie worden. Daar biedt dit document ook de ruimte voor. Wij zijn van Wijchen”. Dat draagvlak moet blijven. Zo zijn we drie jaar geleden immers gestart: Door Wijchen. Vóór Wijchen. Het kwaliteitskader is dus een onderdeel van een groot landelijk project om op vele terreinen de palliatieve zorg te verbeteren. In “Vier Jaargetijden” willen we daar aandacht aan blijven geven. Nieuwsgierig geworden? Wil je meer lezen of wil je niet zo lang wachten? Kijk dan eens op: http://www.nationaalprogrammapalliatievezorg.nl.
Harrie
Witte dâ
Er een vrijwilliger vorig jaar in het blad “Pallium” voor palliatieve zorg genoemd is. Dit, omdat ze van het geld wat ze met haar echtgenoot van de genodigden kreeg, i.v.m. hun veertigjarige bruiloft bijzondere kunst voor de tuinen van het Hospice heeft laten maken. En wel twee prachtige vogelhuizen. Gemaakt door Ger Pekel.
Om met de vogels door te gaan hebben de gevederde tuinbezoekers vetbollen van Paula gekregen en zingen ze daarom vast een toontje hoger.
Er meerdere cursussen voor vrijwilligers van het hospice en thuiswakers gegeven worden in 2018 om nog betere zorg te geven.
Deze winter verbleven er vijftien gasten in het hospice en bij de thuiswakers vijf mensen. – Over de laatste groep kanjers een vermelding. Terwijl de wind rond het huis waaide en de gevoelstemperatuur Siberisch was, de bouwvakkers vorstverlet hadden, gingen de thuiswakers op pad. En waren zij een nacht waken waar nodig was (ook buurgemeenten). Waarschijnlijk draaide de meeste van ons zich nog een keertje om in het warme bed.
Enkele gasten in het Hospice hebben kunnen genieten van de bekende Wijchenaar Jo Toonen, die op 28 februari in de Huiskamer van ’t Mozaiek nog geïnterviewd is door Martin Simek (oud radio en televisie-verslaggever). Hij had speciaal tijd gemaakt om in de huiskamer van het Hospice door mooie woorden en intieme liedjes te zingen.
Marion
Herdenkingsbijeenkomst maart 2018
Ook dit jaar was het een waardige bijeenkomst van nabestaanden, vrijwilligsters en vrijwilligers, bestuursleden, ZZG-ers, coördinatoren en overige belangstellenden. Vooral de bijdragen van de nabestaanden in de vorm van muziek en woorden troffen het hart.
Het boekje (keurig verzorgd door de werkgroep) leidde de aanwezigen door de plechtigheid. Het noemen van de namen van de gestorvenen is ieder jaar weer het hoogtepunt van de bijeenkomst.
Om Bram Vermeulen te parafraseren: “Als je naam niet meer wordt genoemd, dan pas ben je vergeten.”
Marja
Attent
Als vrijwilliger in het hospice ben je vaak net zo druk met huishoudelijke taken als met de zorg voor onze gasten. Ook leuk, maar niet als er geen zoute haring in huis is als een gast daar naar snakt, of de laatste appels er doorheen zijn gevlogen. Dan wil je het liefst op de fiets springen en op en neer naar de Coop vliegen. Toch….? En sinds kort kan dat! Mari van Rens van de gelijknamige rijwielhandel kwam een splinternieuwe fiets brengen. Wij blij en Mari ook, zie ik op de foto. Tine Boes neemt de fiets in ontvangst.
Het is een hele mond vol: “ZLTO, Zuidelijke Land en Tuinbouw Organisatie, Rijk van Nijmegen”. De commissie Landbouw en Samenleving hiervan organiseert twee keer per jaar een gezellige bijeenkomst en dan wordt er ook gecollecteerd voor een goed doel, dat aansluit bij de behoeften van minder gelukkige leden. En zo kwam het dat in december een kleine delegatie €680 naar het hospice bracht.
Kerkelijke organisaties ondersteunen ons werk regelmatig. In het afgelopen kwartaal werden er collectes gehouden bij de Twaalf Apostelen in Balgoy en de Streekgemeente Maas en Waal. Daarnaast werden we ook nog bedacht door de Parochiële Charitas Sint Anna in Balgoy en de Vrienden van de Boskantse Mariakapel. Er wordt veel gebeden en daarnaast ook geld ingezameld voor goede doelen.
Bij Philipsen Accountants werden dit jaar geen kerstkaarten verstuurd. Niet omdat men moest bezuinigen maar men vond het zinvoller om de bespaarde euro’s aan ons hospice te schenken.
Je hebt een accordeon en je speelt er steeds minder op. Telkens als je er langs loopt kijkt dat instrument je verwijtend aan. Gelukkig vind je een nieuwe liefhebber en krijgt er ook nog €50 voor! Maar ja, wat doe je met dat geld? Naar het hospice dus.
Mevrouw Hofland heeft een pedicurepraktijk en daar stond het afgelopen jaar een “potje op de balie”. Toen dat op 31 december werd leeggemaakt kwam er zomaar €400 uitgerold. En die rolden verder naar onze bankrekening…
Wie wel eens het hospice heeft bezocht weet dat de koffiemachine zo ongeveer het middelpunt is van de huiskamer. Daar staat een lief spaarvarkentje bij,dat de koffiedrinkers smekend aankijkt. Maar het kan ook buiten het varkentje om: een familie die in grote getale trouw hun dierbare kwam opzoeken maakte later €100 over met de beschrijving: “Voor de vele bakjes koffie die we mochten drinken.”
Dit is maar een selectie van al die welkome gaven. Enkelen daarvan pakte ik willekeurig uit het lijstje en sommige, omdat ik een glimlach niet kon onderdrukken.
Harrie
Ik geloof
Ik geloof dat ik geen groter geschenk kan ontvangen dan door de ander te worden gezien, te worden gehoord, te worden begrepen en aangeraakt.
Het grootste geschenk dat ik kan geven is de ander te zien, te horen, te begrijpen, aan te raken wanneer dat gebeurt voel ik dat er contact is gelegd.
Het zijn koude en sombere dagen. De nachten zijn lang en de dagen zijn kort. Binnen is het gezellig. Niet overal. Daar kunnen we in het hospice over meepraten. Gasten zijn aan het eind van hun leven en worden heen en weer geslingerd tussen opstandigheid en aanvaarding. Wij, als vrijwilligers, staan onze gasten bij.
Iedereen doet zijn/haar best van de feestdagen iets te maken. Een onverwachte kerstkaart kan zo goed doen. Als u deze Vier Jaargetijden ontvangt zijn de dagen alweer aan het lengen. Dat gebeurt al vanaf 21 december. Hoe was 2017 voor u/jou? Een goed jaar? Of hadden de omstandigheden beter gekund? Ach, u moet maar zo denken: nieuwe ronde, nieuwe kansen. Wij, als redactie, wensen u fijne feestdagen toe en wat betreft het nieuwe jaar? Laat dat maar op u/jou afkomen. Wij blijven ons best doen om de regels/kolommen nuttig gevuld te krijgen. Tot in 2018!
Marja
NACHTZUSTER
Niet alleen midden in de winternacht, maar ook alle andere nachten van het jaar komt er een speciaal team uit Gelderland de gasten van het hospice verzorgen. Vanaf de start zijn dit zes ZZP-ers bestaande uit Monique, Alma, Kyra, Yvonne, Karin en geïnterviewde Dennis. Zij vallen onder de organisatie Zorgzuster. Dit is een bureau wat een contract met de zorggroep ZZG heeft afgesloten. Zij bemiddelen tussen de ZZP-ers en het hospice Wijchen. Zoals Dennis vertelt zijn ze een team met ervaren mensen. Zij zorgen zelf ruim van te voren voor het rooster. Zo zijn feestdagen en de combinatie met het thuisfront goed te regelen. Zijn andere werk in Wageningen koppelt hij later aan het schema. In Wijchen draait hij meestal vijf- zes diensten per maand. In principe plannen ze geen twee nachtdiensten achter elkaar, want er moet ook een achterwacht zijn. Je kunt altijd zelf ziek worden of onvoorziene omstandigheden hebben. Iedereen is hier tevreden over. Hun werkzaamheden bestaan uit de zorg en begeleiding van de gasten en familie, dat staat onomwonden op één, daarbij ook het geven van de medicijnen en gesprekken met de arts. Zeer zeker ook familie-overleg. Het is ’s nachts toch echt anders dan overdag. Nachten kunnen heel lang duren. Verhalen komen los. Afleiding is dan nodig. De intieme sfeer in het hospice draagt daaraan bij. Maar wat doe je als je als werkende bijna in slaap valt vraagt Marja. Tja zegt Dennis, dat is voor iedereen anders, maar je moet niet gaan zitten, want dan dommel je in. Vaak is het maar even, maar ga een klusje doen. Of wandel even op en neer. Dit is makkelijker in het hospice dan bij de mensen thuis. Deze ervaring heeft hij ook gehad toen hij werkte als particulier verpleegkundige. Het gemis van collega’s heeft hij niet, omdat hij het fijn vindt zelfstandig te zijn. En in z’n eentje te werken. Je moet dat willen en kunnen. En dat heeft het hele team. In de andere werkkring heeft hij wel met personeel te maken. Dus die combinatie is prettig. Hijzelf heeft zijn ervaring opgedaan als ziekenverzorgende met dementerenden en somatische patiënten. Van daaruit mocht hij de verkorte opleiding als verpleegkundige doen. En heeft daar dertien jaar in totaal gewerkt. Daarna tweeënhalf jaar als wijkverpleegkundige en ook twee jaar in het ziekenhuis. Dat laatste liet hem inzien veel te weinig tijd voor de patiënten te hebben. Door de ervaring in het verpleeghuis koos hij met zijn hart voor de palliatieve zorg. Alle aandacht voor de gasten. Het voelt voor hem als een roeping.
Inmiddels is de nachtdienst ingegaan en is het bijna 23.30 u. Er moet een ronde gedaan worden langs de gasten en wij zijn weer een stuk wijzer geworden. We worden netjes uitgelaten en de voordeur gaat op slot. Want ook veiligheid staat voorop. Als we terugrijden in het donker hebben we het over het werk dat met hart en ziel wordt gedaan door een mooi stel mensen.
Marja en Marion
Ons gebouw (4)
In de vorige aflevering vertelden de twee uitvoerders hoe er gebouwd wordt. Deze keer gaan we dieper in op een belangrijk aspect van ieder modern gebouw: de technische installaties. Kon je tachtig jaar geleden nog volstaan met een waterkraan in de keuken en in het midden van iedere kamer een peertje van 60 Watt aan het plafond, daar spreken we nu van installaties die gauw 40 procent van de stichtingskosten bepalen! En ons gebouw is daar een sprekend voorbeeld van. Om daar meer van te weten praat ik met Gert-Jan van den Broek van Installatiebedrijf Toonen en Dion Traets van Wesso Elektro. Deze bedrijven hadden dan wel de leiding over de installatietechniek maar nog meer Wijchense ondernemers hadden een flink aandeel in het realiseren daar van. En vergeet de bijdrage van het personeel niet: toen het personeel werd verteld dat hun bedrijven de bouw van het hospice zouden sponsoren werden ook zij enthousiast en zouden vaak belangeloos aan het werk gaan!
Het werd een technisch uitdagend project: het moest toekomstbestendig worden, energiezuinig en er waren vele systemen die storingsvrij moesten werken. Nieuwsgierig geworden wil ik van Gert-Jan en Dion wel eens weten wat allemaal deel uitmaakte van de installatie. Om vooraan te beginnen: Firma Toonen moest als eerste “aan de bak” om de riolering en hemelwaterafvoer in de grond te krijgen, zodat we droge voeten zouden houden. Elektriciteit is de kern van de installatie. Kilometers bedrading en héél veel apparatuur die elektriciteit verbruikt. En die elektriciteit wekken we grotendeels zelf op! 100% Zonnig, ook uit Wijchen, heeft daartoe 122 zonnepanelen, voorzien van 66 Solaredge optimizers, in oost/west positie op ons platte dak gelegd. Onzichtbaar vanaf de grond doen ze hun werk en zorgen voor een jaarlijkse productie van 25000 Kilowattuur waarmee je 7 woonhuizen van stroom zou kunnen voorzien.
Maar wat doe je dan met zó veel stroom?
Om te beginnen de verlichting. Lekker zuinig met LED lampen en met een afstandsbediening vanuit het bed te schakelen. Ja zegt Dion, men denkt dan dat er minder bedrading nodig is. Maar dat is niet zo: die zit dan ergens anders. Dus, die lampen verbruiken niet veel stroom en dan hou je toch nog een heleboel over? Klopt en die hebben we hard nodig voor de verwarming en airconditioning want die werken ook op elektriciteit. Maar verwarmen doe je toch met gas? Nou hier niet! Het hospice heeft helemaal géén gasaansluiting. Het hospice is zijn tijd ver vooruit en gebruikt een warmtepomp. Dat is een schitterend systeem dat de warmte uit de omgevingslucht haalt. Achter het gebouw staat een zoemende warmtewisselaar en compressor die de lage temperatuur van de omgevingslucht naar een hoger niveau pompt. Voor iedere Kilowattuur elektriciteit die de compressor verbruikt haalt deze 5 uit de lucht! Gert-Jan rekent het enthousiast voor: voor de verwarming zou anders jaarlijks 4550 kubieke meter gas verbruikt worden en dat zou €2900 kosten. Tel uit je winst. Dat is nu gratis! (Voor de liefhebbers die meer willen weten: het is een 3-pijps VRV systeem van Daikin. Even googelen voor de details).
Vloerverwarming is de basis. Die honderden meters leidingen zijn op een zaterdag door een team van vijf man gratis gelegd. Daarnaast kreeg iedere kamer een zogenaamde fancoil in het plafond. Nog zo’n slim apparaat waarmee je per kamer de temperatuur, ventilatie en airco kunt regelen. En als de bewoner van kamer 2 gaat koelen en die van kamer 4 extra wil verwarmen dan zorgt een slimme warmtewisselaar van de firma Lelie er voor dat de energie wordt uitgewisseld! En wat te denken van het brandmeldsysteem? En de telefoon die geïntegreerd is met het alarmsysteem en zelfs de deurbel? Daar tekende van ’t Hoff Elektrotechniek weer voor.
“Was dit nou een bijzondere klus” wil ik weten. Gert-Jan weet het wel: “Ik heb wel eens wat vrijwillig gedaan samen met anderen, maar hier liep het samenwerken écht! En die uitvoerders waren goud waard”. En nog een opmerking om over na te denken… “Wat ook een rol speelde: het was toen crisis in de bouw. Zou het nu gebeuren dan zou er wel meer geld zijn maar minder handjes”. De dagen na dit gesprek bleef die laatste opmerking nog lang door mijn hoofd spelen. De bedrijfstak zat toen inderdaad in zwaar weer. En in die omstandigheden is het een natuurlijke reactie om alle zogenaamde luxe activiteiten op een laag pitje te zetten. Maar desondanks hebben vele Wijchense bedrijven er hun schouders onder gezet. Als technicus keek ik al vaak met bewondering naar ons gebouw maar na ieder gesprek met de bouwers krijg ik meer bewondering voor hun inzet en prestaties.
Harrie
Even voorstellen
Mag ik me aan u allen voorstellen, Tjitske Huender vanaf oktober secretaris in het Bestuur. Ik ben 47 jaar en geboren in Nederland, maar getogen op de Nederlandse Antillen. Van mijn 3e tot mijn 18e jaar heb ik afwisselend op Curaçao en Aruba gewoond. In 1988 ben ik teruggekomen in Nederland en in Nijmegen communicatiewetenschap gaan studeren. Inmiddels woon ik al bijna 20 jaar met veel plezier in Wijchen, samen met mijn man Gertjan en onze 4 kinderen: Sanne (18 jaar) Leonie (17 jaar) en Joris en Rogier (tweeling van 15 jaar).
Na mijn studie ben ik in de zorg gaan werken en in mijn carrière heb ik verschillende functies gehad zoals communicatiemedewerker, beleidsmedewerker, kwaliteitsmedewerker, onderhandelaar met financiers en bestuurssecretaris. Op dit moment werk ik in de ouderenzorg als teamcoach van enkele zelfsturende teams bij ZZG en als zelfstandig organisatieadviseur voor zorgorganisaties.
Met veel belangstelling volg ik al jaren de ontwikkelingen rondom het Hospice Wijchen. De doelstelling van het Hospice ligt mij na aan het hart. In mijn werk heb ik aan dit deel van de zorg altijd met speciale belangstelling gewerkt. In rust en op een passende manier afscheid kunnen nemen van het leven is iets wat ik iedereen toewens. Alle zorginstellingen, bedrijven en vooral de vele betrokken vrijwilligers die dat mogelijk maken draag ik een warm hart toe.
En wat ben ik, als inmiddels Wijchenaar, trots dat het gelukt is om zo’n prachtige voorziening in “ons” dorp te realiseren. Complimenten voor allen die dat mogelijk gemaakt hebben en nog elke dag mogelijk maken. Ik vind het een eer om daar een bijdrage aan te mogen leveren.
Witte dâ
Dit voorjaar zijn we bezig geweest om het adressenbestand van Vier Jaargetijden te verbeteren. Zo waren er nogal wat mensen waarvan we geen e-mailadres hebben maar die wel betrokken zijn bij het wel en wee van ons hospice. Zij hebben van ons een brief gehad en dat leverde bijna 100 extra adressen op. Vier Jaargetijden wordt nu aan 512 adressen verstuurd.
En ook de vrijwilligersgroep groeide. Na de opleiding in november zijn er 14 enthousiaste nieuwe leden bijgekomen waardoor er nu 84 vrijwilligers klaar staan. Welkom bij de groep!
In de lente-uitgave vertelde Marja over de rol van huisdieren in het hospice. Aan dat lijstje kan weer een opmerkelijk dier worden toegevoegd. In september bracht een van onze gasten een kip mee! Een mooi dier dat in een hokje in de tuin stond. Truus, zo heette ze, voelde zich volledig op haar gemak. Behalve ’s nachts en daarom ging ze voor haar eigen veiligheid en gezonde nachtrust naar de auto. En dat mevrouw ook nog “op stok” kon is een prestatie van onze klusgroep. Voorheen sliep ze op de kranten… Ook nog een vers eitje iedere dag?
Het hospice is gezegend met een sfeergroep. Nu is de sfeer (en de werksfeer) er meestal erg goed maar deze mensen doen er bij gelegenheid nog een schepje bovenop. Zo hingen er enkele juichende herfststukken in de gang. Herfst is niet mijn favoriete jaargetijde maar zo lukte het wel. En na de herfst komt de Kerst en dus werd de dag na het vertrek van Sinterklaas alles weer aangepast… Zie foto!
Cor Timmermans is een collega vrijwilliger en een fervent wandelaar. Meestal vindt hij een goede balans tussen deze twee maar afgelopen zomer sloeg die door naar het wandelen. Hij trok er drie maanden voor uit om naar Santiago de Compostella te lopen! Onze eerste beelden bij zo’n tocht zijn de eindeloze afstanden en de inspanning maar als je het Cor vraagt dan vertelt hij over de ontmoetingen onderweg en vooral de aankomst op het plein van Santiago waar hij werd opgewacht door twee Spaanse vrienden.
De afgelopen maanden waren vaak alle vier de kamers bezet. In totaal hadden we in het derde kwartaal 12 gasten. Begin december was er een unieke situatie: vier kamers bezet door vier heren. Waarom zo uniek? Wel, in het algemeen zijn de vrouwelijke gasten in de meerderheid.
Deze herfst kwamen vier stoere mannen van de Stichting Maasheggen Balgoy naar Hospice Wijchen om daar de wilgen op het grasveld vóór het gebouw te knotten. “Eigenlijk was het”, aldus deze vakkundige vrijwilligers van de Stichting, “nog geen knotten, maar het creëren van de knot door lage takken compleet en de bovenste takken op 10 cm af te zagen”. Over een aantal jaren staat hier een rij prachtige grillige knotwilgen. Uiteraard hebben wij goed toegekeken en met de mond open opgelet hoe dat knippen en zagen eraan toegaat. Immers, voortaan moeten wij het zelf doen en dan moet het even vakkundig gebeuren.
De klusgroep komt iedere woensdag bijeen. Ze beginnen altijd met een uitgebreid werkoverleg maar toch, tegen een uur of elf zijn ze, met een aan de leeftijd aangepast tempo, flink aan het werk. Echter, er zijn sommige terugkerende klussen die ergernis opwekken. Zoals het gras dat opschiet onder het hekwerk. De heren (dáár zitten dus geen dames bij…) vonden een oplossing. Er werden enorme stoeptegels op de kop getikt (60 x60) en een kuub geel zand aangevoerd. Velen van ons (dames vooral) hebben met bezorgde blik gekeken naar die kromme en zwoegende ruggen die pasgeslepen tegels onder het hekwerk schoven. Maar de klus is geklaard! Nog spierpijn gehad, heren?
De palliatieve zorg komt landelijk steeds meer in beeld. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil dat iedere burger vanaf 2020 verzekerd moet zijn van goede palliatieve zorg. Ook in het nieuwe regeerakkoord is dat voornemen meegenomen. En wat goede zorg inhoudt is vastgelegd in het Kwaliteitskader Palliatieve Zorg dat 3 oktober j.l. werd gepresenteerd. Nieuwsgierig geworden? Kijk eens op www.pallialine.nl.
Harrie
Kerstviering d.d. 15 december 2017
De Kerstviering is in de eerste plaats bedoeld om elkaar weer te zien en te spreken. Dat is ook dit jaar weer goed gelukt. In de (oude vertrouwde) Meander kwamen we ook dit jaar weer bij elkaar en wel op vrijdagavond 15 december jl. Bijna alle vrijwilligers (tuingroep, mensen aan het bed, bestuur etc. om maar een paar te noemen) en betaalde krachten druppelden na 18.00 u binnen om met elkaar te praten en wat te drinken. De avond werd (voor het laatst) georganiseerd door Marjan van Gelder-Maas en Ricy Loeffen. Hulde daarvoor. Het openingswoord werd verricht door bestuursvoorzitter Rob Jeurissen. Het jaar 2017 werd nog eens bekeken. Over de afgelopen drie jaar is nog geen enkele klacht binnengekomen. Dat is toch wel iets wat genoemd mag worden. Aansluitend deed het Hospicekoor haar/zijn best om drie Christmas carols ten gehore te brengen. Dat ze er lol in hadden was van hun gezichten af te lezen. Dit alles onder de bezielende leiding van de (nieuwe) dirigent Hans Elbers. Zonder bezoldiging, maar met vakmanschap.
Coördinatoren Jessica en Tine noemden vertrekkende en komende vrijwilligers bij naam. Er is weer een `verse` ploeg aangetreden en dat zie je gelijk aan het rooster! Dat is nu aanmerkelijk groener dan voorheen. Toen was het vooral rood gekleurd. Welkom, allemaal! De afwezigheid van Ineke werd ook nog verklaard. Zij heeft een bruiloft in het gezin. Wie wil daar nou niet bij zijn? Onderwijl werden we verrast door Sienie Kolvoort. Zoals vaak maakte zij foto’s. Die krijgen wij vast nog te zien!
De maag werd niet overgeslagen (zie foto). Tom Hormes (sponsor) wist ons te verwennen.
Nu ik toch sponsoren aan het noemen ben mag Danny Toonen van ’t Kompas/de Meander met zijn vrijwilligers van ’t Kompas niet ontbreken. Onvermoeibaar voorzagen zij het personeel van het Hospice van drinken. Vóór 22.00 u waren zij niet thuis, want zie die lui van het Hospice maar eens uit je huis te krijgen! Maar de deelnemers kwamen wel thuis met een mooie kerststol van Bakkerij Veltmaat. Zonder alle hierboven genoemde sponsoren zou de avond nooit zo geslaagd en ongedwongen kunnen zijn geweest.
Ik ben benieuwd naar die foto’s van Sienie …
Marja
Attent
December is de tijd van geven en ontvangen. En oh wat zijn wij dankbaar, dat er aan het Hospice Wijchen is gedacht door: het Keukencentrum De Haar uit Niftrik. Zij vierde het vijftigjarig bestaan en i.p.v. cadeaus werd er € 1300,00 geschonken. Een bijzonder gebaar van de Diaconie in Wijchen van € 750,00. Ook bij het gezellige evenement Jazz & Wine werd er niet alleen gedanst en gedronken. Er werd ook een geldbedrag geschonken van € 213,60.
Een mantelzorgster van een gast heeft ons verrast met een mooi bedrag. Als dank voor de goede zorg gaf een familie een mooie gift in de vorm van een geldbedrag. En heel bijzonder en de eerste keer dat dit voorkwam: het Hospice werd vermeld als goed doel in een testament. Misschien besteden we hier in 2018 nog aandacht aan. Wij bedanken iedereen hartelijk die in 2017 heeft gedoneerd. We kunnen niet iedereen noemen, maar we zijn er ontzettend blij mee.
Lichtpuntjes
soms zijn ze groot, soms zijn ze klein. je hoeft ze niet te zoeken, je kunt ze ook zijn.
ANBI Status
VPTZ Wijchen (RSIN: 8005.55.636) is een Algemeen Nut Beogende instelling (ANBI). Daarom is een gift aftrekbaar van de belasting.
VPTZ
Hospice en Thuiswaken Wijchen is aangesloten bij VPTZ Nederland.
